O le Hagia Sophia i Istanbul: O se galuega sili o le tusiata ma talafaasolopito
Hagia Sophia, e lauiloa foi o Ayasofya, o se tasi o fausaga sili ona manaia ma taua i Istanbul ma o se faailoga o le talafaasolopito o Byzantine ma Ottoman. O lenei faʻataʻitaʻiga faʻataʻitaʻiga e tosina mai ai le faitau miliona o tagata asiasi mai le lalolagi atoa i tausaga taʻitasi.
Tala fa'asolopito
- Muamua o se ekalesia: Na fausia Hagia Sophia e avea o se basilica Kerisiano i le senituri lona 6 i lalo o le Emeperoa Byzantine Justinian I ma o le lotu sili ona tele i Kerisinetoma mo le toeitiiti atoa le meleniuma.
- Faaliliuina i se faletapuai: Ina ua uma le faatoilaloina e Ottoman o Constantinople i le 1453, na liua i se faletapuai, faatasi ai ma le tele o faailoga Kerisiano na suia i faailoga Isalama.
- O le tulaga o aso nei o se falemataaga: I le 1935, na liua ai Hagia Sophia i se falemataaga i luga o poloaiga a Mustafa Kemal Ataturk, o le na faavaeina le Turkey i aso nei. I le 2020 na toe liua i se faletapuai, ae o loʻo tatala pea i tagata asiasi.
Fa'ailoga fa'atusa
- Dome mata'ina: O le totonugalemu o Hagia Sophia o se tasi o mea ofoofogia sili o le fausaga anamua ma sa sili ona tele i le lalolagi mo seneturi.
- Mosaics ma galuega faatufugaga: I totonu, e ola faatasi mosaics Byzantine ma calligraphy Isalama ma atagia ai le talafaasolopito tulaga ese o le fale.
- Aafiaga faufale: O Hagia Sophia na a'afiaina le tele o isi faletapuai ma ekalesia i le lalolagi Isalama ma Kerisiano ma ua manatu o se tasi o fa'ata'ita'iga sili o le fausaga o Byzantine.
Fa'aleaganu'u ma fa'alelotu taua
- Faailoga o le lotogatasi: O le Hagia Sophia o loʻo faʻatusalia le fesoʻotaʻiga i le va o le Christian Byzantium ma le Islamic Ottoman Empire ma faʻatusalia le tamaoaiga ma le lavelave talafaasolopito o Istanbul.
- Mata'aga turisi: I le avea ai ma se tasi o faʻailoga e sili ona asiasi ma pueina ata a Istanbul, e tosina mai ai tagata asiasi e talisapaia lona taua faʻasolopito ma faaleagaga.
Fa'amatalaga Tagata Asiasi
- avanoa: O Hagia Sophia e tatala i tagata asiasi, e ui lava o nisi vaega e mafai ona tapunia mo faamoemoega faʻalelotu i nisi taimi.
- nofoaga: O loʻo i totonu o le itumalo iloga o Sultanahmet, e faigofie ona maua e ala i felauaiga lautele poʻo le savali mamao mai isi mea mataʻina i le eria.
O Hagia Sophia e le gata o se tusiata fale, ae o se molimau ola foi i le talafaasolopito mauoa o Istanbul. O lo'o tu'ufa'atasia ai le faatufugaga, tu ma aga fa'alelotu a malo tetele e lua i lona fausaga ma lona tala fa'asolopito ma o lo'o avea pea ma vaega taua o measina fa'ale-aganu'u a le taulaga.
O mea moni manaia e uiga ia Hagia Sophia i Istanbul
O se mea sili ona matagofie o le tusiata ma se faailoga faasolopito o Istanbul, Hagia Sophia e tumu i tala matagofie ma foliga. O nisi nei o mea moni manaia e faʻamaonia ai le tulaga ese o lenei fausaga:
- E silia ma le 1500 tausaga le matua: O le uluai Hagia Sophia na fausia i tua i le 360 TA, ma avea ai ma se tasi o fale tuai i le lalolagi.
- Suiga faasinomaga: Na muamua auauna Hagia Sophia o se lotu, mulimuli ane liua i se faletapuai ma iu ai ina avea ma se falemataaga. I le 2020 na toe avea ma faletapuai malosi.
- Faiga fa'afouga: O Hagia Sophia o le falesa tele i le lalolagi ina ua maeʻa i le 537 TA ma tumau ai mo le toeitiiti atoa le 1000 tausaga. O lona fa'ato'aga tele o se lagona faufale ma fa'aaafia ai le tele o fale mulimuli ane.
- Mafuie ma toe fausia: O le uluai fausaga na faaleagaina e mafuie ma toe fausia i le tele o taimi, talu ai nei i le 6th seneturi i lalo o le Emeperoa Justinian I.
- mosaics Byzantine: I totonu o le Hagia Sophia o loʻo i ai nisi o faʻataʻitaʻiga sili ona taua o faatufugaga mosaic Byzantine, o loʻo faʻaalia ai vaaiga mai le faʻatuatuaga Kerisiano.
- elemene Islama: Ina ua uma le faatoilaloina o Constantinople, na faaopoopo elemene Islama, e aofia ai minarets, mihrab, ma panels calligraphy.
- Acoustics ma tala mama: Ua lauiloa Hagia Sophia mo ana leo faʻapitoa ma taʻaloga o le malamalama na faia e le 40 faʻamalama i totonu o le dome.
- Mea lilo lilo: O le fale o loʻo i ai le tele o tulimanu natia ma mea lilo, e aofia ai tuugamau, potu i lalo o le eleele ma mea na leiloa.
- Faailoga o le fusifusia: O le Hagia Sophia o loʻo tu o se faʻataʻitaʻiga o le tuʻufaʻatasia o aganuʻu Kerisiano ma Isalama faʻapea foʻi ma le talafaasolopito mauoa o Istanbul.
- Nofoaga o Measina a le Lalolagi UNESCO: O se vaega o le vaega faasolopito o Istanbul O Hagia Sophia o se vaega o le UNESCO Heritage Site.
O le Hagia Sophia e le gata o se faʻataʻitaʻiga faʻataʻitaʻiga ae o se molimau foi i le lavelave o le talafaasolopito o Istanbul ma aganuu eseese ma tumau pea o se tasi o faʻailoga sili ona taua a le taulaga.
Talafaasolopito o Hagia Sophia i Istanbul
vaitaimi Roma
- O le amataga i Byzantium: O le talafaasolopito o Istanbul e amata i le faavaeina o Byzantium e tagata Eleni na nofoia i le 7th seneturi BC. Na mulimuli ane avea le aai ma vaega o le Emepaea o Roma.
- constantinople: I le 330 TA, na toe fausia ai le aai o le "Roma Fou" e le Emeperoa o Konesetatino le Sili ma toe faaigoa ia Constantinople, ma avea ma laumua o le Malo o Roma.
vaitaimi Byzantine
- Laumua o le Malo Roma i Sasae: Ina ua mavae le vaevaeina o le Emepaea o Roma, na avea Constantinople ma laumua o le Roma i Sasaʻe po o le Emepaea o Byzantine.
- Uiga fa'alelotu: Na avea Constantinople ma totonugalemu o le faa-Kerisiano Orthodox ma sa avea ma fale o falesa taua, e aofia ai Hagia Sophia.
- Fugalaau ma luitau: O le vaitaimi o Byzantine na faʻaalia i le manuia faʻale-aganuʻu, ae faʻapea foʻi feteʻenaʻiga faʻapolokiki ma osofaʻiga i fafo, e pei o le taimi o le Crusades.
vaitaimi o Ottoman
- Fa'ato'ilaloina o Ottoman: I le 1453, na faatoilaloina ai e Sultan Mehmed II Constantinople, lea na faailogaina ai le iʻuga o le Emepaea o Byzantine. Na toe faaigoa le aai o Istanbul ma avea ma laumua o le Malo o Ottoman.
- Atinae faufale: I lalo o le pulega a Ottoman, o le tele o faletapuai, maota ma isi fale na fausia na puleaina le vaaiga o le aai, e aofia ai le Blue Mosque ma Topkapi Palace.
- Eseesega faaleaganuu ma tapuaiga: O le Malo o Ottoman sa lauiloa ona o lona faapalepale faalelotu ma aganuu. Na avea Istanbul ma nofoaga tutotonu e nonofo faatasi ai ituaiga eseese ma tapuaiga.
Turkish Republic
- Faavaeina o le Malo: Ina ua maeʻa le paʻu o le Malo o Ottoman ma le Taua a Turki o Tutoatasi, na faavaeina le Turkish Republic i le 1923 i lalo o Mustafa Kemal Atatürk.
- Toe sii le laumua: Atatürk siitia le laumua mai Istanbul i Ankara, ia fausia se laumua sili atu ona po nei ma totonugalemu.
- Fa'aonaponei ma measina fa'aleaganu'u: I le vaitaimi o le Malo, na maua ai e Istanbul ni galuega faʻafouina faʻaonaponei aʻo faʻasaoina lona tamaoaiga o tala faasolopito ma aganuu.
- O le uiga o lenei aso: I aso nei o Istanbul o le taulaga tele a Turkey ma o se nofoaga taua faaleaganuu, tamaoaiga ma tagata tafafao maimoa, e atagia ai lona talafaasolopito umi ma le eseese.
Totogi ulufale a Hagia Sophia, tiketi ma tafaoga
Totogi ulufale
- Ulufale fua: I le avea ai o se faletapuai malosi, o le ulufale atu i Hagia Sophia e leai se totogi mo tagata asiasi uma. E leai ni totogi ulufale.
pepa ulufale
- Leai ni tiketi e mana'omia: Talu ai e leai se pili ulufale, e leai ni tiketi e manaʻomia e ulufale ai i Hagia Sophia.
Ta'amilosaga ta'iala
- Ta'amilosaga tumaoti ma fa'alapotopotoga: E ui o le ulufale e leai se totogi, e mafai e tagata asiasi ona tusi taʻaloga taʻitaʻia e aʻoaʻo atili e uiga i le talafaasolopito ma le taua o Hagia Sophia. E ofoina atu e le au fai tafaoga maimoa ta'amilosaga ta'iala, e masani ona maua i gagana eseese.
- Ta'amilosaga combo: E iai foʻi taʻaloga faʻatasi e aofia ai Hagia Sophia faʻatasi ai ma isi mea faʻafiafia Istanbul e pei o le Topkapi Palace ma le Blue Mosque.
Fautuaga asiasi
- tatalaina taimi: E tatala Hagia Sophia i tagata asiasi i fafo atu o taimi tatalo. E fautuaina e siaki taimi tatala o loʻo iai nei, aemaise lava i aso malolo faʻalelotu ma mea e fai.
- Laei ofu: Talu ai o Hagia Sophia o se faletapuai malosi, e tatau i tagata asiasi ona matauina se laʻei talafeagai. E tatau i fafine ona ufiufi o latou lauulu ma e tatau i alii ma tamaitai ona ufiufi o latou tauau ma tulivae.
- Amioga fa'aaloalo: E tatau ona filemu ma faaaloalo tagata asiasi i taimi o tatalo ma mulimuli i faatonuga a le aufaigaluega.
O le taimi nei o se faletapuai malosi, ua ofoina atu e Hagia Sophia se aafiaga e le mafaagaloina o se tasi o faʻailoga sili ona faʻasolopito ma mataʻina a Istanbul. O le ulufale fua e mafai ai e tagata uma ona tofo i lenei fausaga tulaga ese, ae o asiasiga taʻitaʻia e ofoina atu faʻamatalaga faaopoopo i lona talafaasolopito mauoa.
Mata'aga i le eria
E tele vaaiga mata'ina ma nofoaga fa'asolopito e su'esu'e i Hagia Sophia i Istanbul. O nisi nei o latou:
- Blue Mosque (Sultan Ahmed Mosque): O lo'o fa'afeagai tonu lava i Hagia Sophia, o lenei faletapuai lanu moana mata'ina ose galuega fa'aata.
- Maota o Topkapi: O le nofoa muamua o le Ottoman Sultans o le fale i se faʻaputuga mataʻina o oa ma tala faasolopito.
- Vaivai Basilica: O lenei vaieli lalo o se fausaga matagofie mai le vaitaimi o Byzantine ma ofoina atu se siosiomaga tulaga ese.
- Gulhane Park: O se paka lanu meamata i le ogatotonu o le taulaga, lelei mo se savaliga malolo poʻo se tafaoga.
- Istanbul Archaeological Museum: O iinei e mafai ona e suʻesuʻeina ai se faʻaputuga mataʻina o mea anamua ma 'oa faʻasolopito mai le itulagi.
- Hippodrome o Constantinople: O lenei sikuea iloga sa avea muamua ma totonugalemu o le olaga Byzantine ma o le fale o obeliks ma maafaamanatu anamua.
- Little Hagia Sophia (Küçük Ayasofya Camii): O se ma'aa'a faufale e le lauiloa ae mata'ina.
- Turkish ma Islamic Art Museum: O iinei o le ae maua ai se tuufaatasiga eseese o faatufugaga ma aganuu faa-Islam.
- Grand Bazaar: O se tasi o maketi pito sili ona leva ma sili ona tele i le lalolagi, e fetaui lelei mo le faʻatauga mo souvenir, mea manogi ma isi mea.
- Sokollu Mehmet Pasha Mosque: O le isi faletapuai matagofie Ottoman e latalata i Hagia Sophia.
O nei mea faʻafiafia e ofoina atu le tele o aganuu ma tala faʻasolopito ma o loʻo tu uma i tafatafa o Hagia Sophia i Istanbul. E faigofie ona e su'esu'eina i luga o vae ma iloa ai le tamaoaiga o tala fa'asolopito ma aganu'u a le taulaga.
Taunuu i Hagia Sophia
O Hagia Sophia, o se tasi o faʻailoga sili ona taua a Istanbul, o loʻo i totonu o le itumalo iloga o Sultanahmet ma e faigofie ona maua i auala eseese o felauaiga.
Ma femalagaaiga lautele
- tarama: O le laina T1 tram o se tasi lea o auala sili ona faigofie e oʻo atu ai i Hagia Sophia. Alu i lalo i le "Sultanahmet" taofi. Mai iina e na o sina savaliga puupuu i Hagia Sophia.
- Metro: Ole nofoaga lata ane ole metro ole "Sultanahmet" ile laina M1. Ina ua tuua le nofoaga, e mafai ona oo atu i Hagia Sophia i vae i ni nai minute.
Faatasi ai ma le taxi
- taʻavale laʻu pāsese: O loʻo avanoa taxi i soʻo se mea i Istanbul ma e mafai ona ave saʻo oe i Hagia Sophia. Ia mautinoa e ki e le aveta'avale le mita taxi.
I vae
- Spaziergang: Afai o loʻo e nofo latalata i Sultanahmet pe ua i ai i lenei nofoaga faʻasolopito, e faigofie ona e savali i Hagia Sophia. O le eria e sili ona faauo i tagata savavali ma e tele mea e fiafia i ai i luga o le ala.
I le uila
- uila: Mo mamao pupuu pe afai e te lata ane, o le faimalaga i uila e mafai ona avea ma se filifiliga manaia.
Faatasi ai ma se kamupani malaga tumaoti
- Ta'amilosaga ta'iala: O le tele o kamupani femalagaaʻi i Istanbul e ofoina atu taʻiala, lea e masani ona aofia ai Hagia Sophia. O lenei filifiliga e lelei pe afai e te le manaʻo e popole i le fuafuaina o lau malaga.
Fautuaga mo le o'o iina
- Mana'omia felauaiga lautele: Ona o le mamafa o feoaiga i Istanbul, e masani lava ona sili atu ona aoga le faʻaaogaina o felauaiga lautele.
- kata istanbul: O se Istanbulkart, o se tiketi felauaiga lautele, e mafai ona avea ma se tau-lelei ma faigofie filifiliga.
- fuafuaga o femalagaaiga: Mafaufau i taimi maualuga o feoaiga e aloese ai mai le tuai.
Hagia Sophia e faigofie ona oʻo i ai faʻafetai i lona nofoaga tutotonu i Sultanahmet ma fesoʻotaʻiga lelei. Pe i luga o felauaiga lautele, savali poʻo le taxi, o se asiasiga i lenei fausaga ma tala faasolopito o se mea tatau mo tagata asiasi uma i Istanbul.
Fa'ai'uga i Hagia Sophia
O le Hagia Sophia i Istanbul o loʻo tu o se faʻataʻitaʻiga mataʻina o le tusiata ma se faʻailoga o faʻasologa o tala faʻasolopito na faʻatulagaina le aai i le tele o seneturi. Na fausia muamua e avea o se basilica, ona liua lea i totonu o se faletapuai ma iu ai ina faalauiloa se falemataaga ae lei toe foi mai e faaaoga e avea o se faletapuai, o Hagia Sophia e atagia ai le eseesega o aganuu ma tapuaiga o loo tuufaatasia i Istanbul. O lona fa'ailoga mata'ina ma mosaics fa'apitoa o ni molimau i le inisinia ma le tufuga a Byzantine. O Hagia Sophia e le gata o se fausaga fausaga, ae o se nofoaga foi o le filemu ma le mafaufau loloto i le lotolotoi o le olaga pisi o le aai. E tosina mai ai tagata asiasi mai le lalolagi atoa ma ofoina atu se malamalamaaga loloto i vaitau faigata faʻasolopito na fausia ai le aai. O Hagia Sophia o loʻo tumau pea o se faʻailoga taua o Istanbul ma o se molimau ola i le talafaasolopito mauoa o le aai.
Tuatusi: Hagia Sophia, Ayasofya Camii, Sultan Ahmet, Ayasofya Meydanı No:1, 34122 Fatih/İstanbul, Turkey