Sei uchifanira kushanyira Göbekli Tepe?
Göbekli Tepe inzvimbo inonakidza inotarisa mukati mezvakadzama zvenhoroondo yevanhu. Iyo inozivikanwa seimwe yedzimba dzekare dzetembere pasi rose, dziri kumaodzanyemba kwakadziva kumabvazuva kweAnatolia, Turkey. Iyi nzvimbo inokwezva kwete chete vanochera matongo uye vanyori vezvakaitika kare, asiwo vafambi vanotsvaga nzwisiso yakadzama yekutanga kwebudiriro. Göbekli Tepe inoshandura maonero edu enhoroondo yevanhu uye inopa rwendo rwekudzoka kune imwe nguva kure kusati kwazivikanwa budiriro.
Göbekli Tepe akachinja sei sainzi?
Göbekli Tepe chiitiko chekuchera matongo chinofadza vanyori vezvakaitika kare uye vanochera matongo zvakafanana. Nhoroondo yenzvimbo iyi yakapfuma uye inonzwisisika sematenderedzwa ayo ematombo makuru.
Discovery uye yekutanga kuchera:
- Akawanikwa muma1960, matongo ekutanga akaitwa neGermany archaeologist Klaus Schmidt muma1990. Göbekli Tepe akapikisa fungidziro nezvekutanga kwebudiriro uye shanduko yeNeolithic.
Kuvaka uye basa:
- Zvimiro zveGöbekli Tepe zvinosvika 9600 BC. BC, zvichiita kuti ive imwe yematemberi ekare anozivikanwa pasi rose. Iyo ine zvindori zvakati wandei zvemakoramu makuru ematombo akaita T akashongedzwa neakaomesesa emhuka uye abstract zviratidzo.
- Basa chairo reGöbekli Tepe richiri chakavanzika. Dzimwe dzidziso dzinokarakadza kuti ingave yakanga iri nzvimbo yokuungana yorudzidziso kana kuti yokushamwaridzana, zvichida kunyange nzvimbo yetsika kana kuti kurima kwokutanga.
Kukosha kwekuwanikwa:
- Kuwanikwa kweGöbekli Tepe kwakapikisa pfungwa yekuti zvimiro zvechitendero zvakaoma zvakabuda mushure mekutanga kwekugara uye zvekurima. Zviyeuchidzo zvakavakwa nemuvhimi-vaunganidzi vanhu zviuru zvemakore vhiri risati ragadzirwa.
- Zvakawanikwa zvinopa chiedza chitsva pamusoro pezvemweya uye zvemagariro evanhu vekare uye zvinokurudzira kuti chishuvo chemabasa echitendero chemunharaunda chingave chave chiri simba rinosunda mukusimudzira budiriro yevanhu.
Tsvagiridzo inoenderera mberi:
- Kunyange zvazvo zvizhinji zveGöbekli Tepe zvichiramba zvisina kuongororwa, kuchera kunoramba kuripo uye tsvakurudzo inoramba ichipa ruzivo rutsva mukuvakwa kwayo, vashandisi vayo uye tsika dzavo.
- Gore rega rega masayendisiti anowana zvitsva, zvimiro uye zviratidzo zvinobatsira kuburitsa zvakavanzika zveiyi nzvimbo inonakidza.
Fazit:
Göbekli Tepe inoramba iri imwe yenzvimbo dzinokosha dzezvokuchera matongo munyika, nzvimbo inoramba ichimutsa mibvunzo pamusoro penhoroondo yevanhu, chitendero uye hupenyu hwemagariro evanhu vekare. Makoramu ayo uye mifananidzo yaro haingori budiriro yeunyanzvi inoyemurika chete, asiwo humbowo hwenyika yakapfuura iyo yakanga yakaoma zvikuru kupfuura zvatingafungidzira kwenguva refu.
Chii chaungasangana nacho muGobekli Tepe?
Vashanyi vanogona kuyemura yakakura uye isinganzwisisike makoramu minda yakashongedzwa nemhuka uye yekufananidzira. Kushanya kwakatungamirwa kweiyi saiti yekare kunotendera iwe kuti unzwe hukuru uye chakavanzika che prehistoric humanity. Hakusi kungofamba nemumatongo; ndiko kufamba nemunguva kunozokurudzira nekukuninipisa. Iyo yakatenderedza nyika inopa zvakare inoshamisa kumashure iyo inowedzera kuwedzera mhepo.
- Kuongorora Matongo: Famba-famba pakati pembiru dzakakura dzakaita T uye uchiyemura kuoma uye kunaka kwezvakavezwa.
- Vanotungamira: Tora rwendo rwunotungamirwa kuti uwane nzwisiso yakadzama munhoroondo uye kukosha kwesaiti.
- Kutora mifananidzo: Bata zvinoshamisa zvimiro uye panorama pane kamera. Göbekli Tepe chiroto kune wese anofarira mafoto!
- Kuona kwezuva: Nakidzwa nekuona kunoshamisa kwematombo ekare anopenya muchiedza chezuva rinonyura.
Zviitiko zveGobekli Tepe
Göbekli Tepe inonakidza chaizvo. Iyo inzvimbo yekuchera matongo muTurkey inoonekwa seimwe yekare temberi inozivikanwa pasi rose. Heano zvimwe zvinokwezva uye ruzivo nezve Gobekli Tepe:
- Ibwe rinotenderera: Chinhu chinonyanya kushamisa cheGöbekli Tepe ibwe guru redenderedzwa rakagadzirwa nembiru dzematombo dzakakura dzakaita T. Mbiru idzi dzakashongedzwa nemifananidzo yemhuka dzakaomesesa uye dzinokurudzira tsika dzechitendero.
- shandura: Nzvimbo iyi inoshamisa yemakore 12.000, ichiita kuti ive yekare kudarika mapiramidhi eEgypt uye Stonehenge muEngland.
- Temberi yakaoma: Vatsvakurudzi vanodavira kuti Göbekli Tepe yaiva nzvimbo yekunamata kwechitendero uye mabasa etsika. Pane humbowo hwekuti vanhu vaipa mipiro nekuita tsika pano.
- UNESCO World Heritage Site: Göbekli Tepe yakaziviswa seUNESCO World Heritage Site muna 2018, zvichiita kuti izivikanwe zviri pamutemo seimwe yenzvimbo dzakakosha dzekuchera matongo munyika.
- Visitor Center: Kune nzvimbo yevashanyi padyo nenzvimbo inopa ruzivo rwekuratidzira uye tsananguro yenhoroondo yeGöbekli Tepe.
- tour: Unogona kutora rwendo rwenzvimbo yekuchera matongo uye kuongorora zvinoshamisa zvakasara kubva kare. Ita shuwa kuti wauya neshangu dzakagadzika nemvura sezvo zvichigona kudziya ipapo.
- nhoroondo: Göbekli Tepe yakashandura nzira yatinotarisa nayo kukura kwehupenyu hwevanhu. Nzvimbo iyi inomutsa mibvunzo yakawanda uye yakakosha zvikuru kune vanochera matongo nevanyori vezvakaitika kare.
Kana iwe uri mudiwa wenhoroondo uye tsika, Göbekli Tepe inofanirwa kushanyirwa. Inzvimbo izere nezvakavanzika uye nhoroondo inonakidza!
Kugamuchirwa, nguva dzekuvhura, matikiti & kushanya: Ungawane kupi ruzivo?
Göbekli Tepe, imwe yenzvimbo dzisinganzwisisike uye dzinonakidza dzekuchera matongo munyika, inokwezva vashanyi vanobva kumativi ese enyika. Pano iwe unowana ruzivo rwese rwaunoda pakushanya kwako:
1. Webhusaiti yepamutemo:
- Webhusaiti yepamutemo yeGöbekli Tepe kana Bazi rakakodzera reTsika neKushanya muTurkey rinopa ruzivo rwezvino nezve nguva dzekuvhura uye mubhadharo wekupinda.
2. Tourist Information Centers:
- MuŞanlıurfa nemamwe maguta ari padyo unogona kuwana nzvimbo dzeruzivo dzevashanyi dzinokupa ruzivo rwechizvino-zvino uye kazhinji mepu.
3. Masangano eNzvimbo:
- Masangano emunharaunda muTurkey, kunyanya munharaunda ye Şanlıurfa, anowanzo kufambidzana nenguva dzekushanyira uye anogonawo kuronga nzendo.
Mamwe mazano akazara:
- Vanotungamira: Bvunza nezve kushanya kunotungamirwa izvo hazvingopi zvekufambisa chete, asiwo zvakadzama tsananguro uye ruzivo munhoroondo uye kukosha kwesaiti.
- Mari yekupinda: Vanogona kuchinja zvichienderana nemwaka. Ita shuwa kuti watarisa mitengo yazvino usati washanya.
- Aunotanga nguva: Dzinogona kusiyana zvichienderana nemwaka. Muzhizha, nzvimbo dzinowanzovhurwa kwenguva yakareba kuti dzitore mukana wekutonhorera mangwanani nemanheru.
- Kugadzirira: Ita shuwa kuti unopfeka zvipfeko zvakakodzera uye shangu dzekushanya kwenzvimbo yekuchera matongo. Sunscreen nemvura zvakakoshawo.
Pakupedzisira:
Iyo yakanakisa sosi yeazvino uye yakadzama ruzivo inogara iri yepamutemo webhusaiti kana yemuno hofisi yevashanyi. Ronga pachine nguva kuti uite zvakanyanya kushanya kwako kuGöbekli Tepe, nzvimbo ichakushamisa iwe!
Zvinokwezva munharaunda
Kune akati wandei mamwe anonakidza kuona uye nzvimbo dzaunogona kushanyira dzakatenderedza Göbekli Tepe. Hezvino zvimwe zvacho:
- Urfa (Şanlıurfa): Guta iri riri pedyo neGöbekli Tepe uye rinozivikanwawo se "Guta reMuprofita". Pano unogona kushanyira Gölbaşı Park, iyo ine dziva rinonakidza uye magadheni. Kune zvakare musika weUrfa kwaunogona kuravira zvinonaka zvemuno uye kutenga zviyeuchidzo.
- Harran: Harran iguta rekare rinozivikanwa nedzimba dzaro dzevhu dzakaita sekoni dzinonzi "dzimba dzemukoko". Aya akasiyana zvimiro ane zviuru zvemakore uye anogona kushanyirwa pedyo neUrfa.
- Balıklıgöl: Iri dziva rinoyera rehove muUrfa iro rakabatana nengano uye nyaya. Nzvimbo iyi inozivikanwa zvakare neiyo inoera carp inogara mudziva uye inodyiswa nevashanyi.
- Göbekli Tepe Nature Park: Kana iwe uchida kuongorora zvakatipoteredza zvakatenderedza Göbekli Tepe, Göbekli Tepe Nature Park inopa inoyevedza nzvimbo ine nzira dzekukwira makomo nenzvimbo dzepikiniki.
- Göbeklitepe Municipal Museum: Iri pedyo nenzvimbo yekuchera matongo, iyi museum inopa humwe ruzivo munhoroondo uye kukosha kweGöbekli Tepe.
- Karacadag volcano: Kana iwe uchida geology, unogona kushanyira Karacadağ Volcano, iri padyo neUrfa. Iri rinoputika rinoputika rinopa nzvimbo dzinoyevedza uye nzira dzekufamba nemakomo.
- Dziva raAbrahama: Iyi inzvimbo yenhoroondo muUrfa yakabatana neMuporofita Abraham mutsika dzechiIslam. Nzvimbo iyi ine nhoroondo yakawanda yechitendero uye inzvimbo yekunamatira uye yekunamatira.
Izvi zvinotaridzika uye nzvimbo dzakatenderedza Gobekli Tepe dzinopa inonakidza yekuwedzera pakushanya kwako kunzvimbo yekuchera matongo. Iwe unogona kuongorora nhoroondo, tsika uye hunhu hwenzvimbo ino uye uve neruzivo rwakasiyana.
Mazano ekufamba: Chii chaunofanira kuchengeta mupfungwa?
- Kutonhorera kwemhepo: Gadzirira mamiriro okunze anopisa uye akaoma, kunyanya muzhizha.
- Zvipfeko: Pfeka shangu uye zvipfeko zvakanaka; nzvimbo yacho yakakura uye haina kuenzana.
- Mvura uye snacks: Kune mumvuri mudiki uye zvivakwa zvishoma, saka hunza mvura uye pamwe chikafu.
- Respect: Iyi inzvimbo inoera uye ine nhoroondo, saka zvibate zvine ruremekedzo.
Kuenda kuGöbekli Tepe: Unosvika sei kutemberi yekare kwazvo pasi rose?
Chitsauko chinonakidza munhoroondo yevanhu, Göbekli Tepe iri pedyo neguta reŞanlıurfa kumaodzanyemba kwakadziva kumabvazuva kweTurkey. Kunyangwe iri kure kure, kusvika ipapo chikamu chekushanya uye zviri nyore kuita. Heano mamwe mazano ekuti ungasvika sei ikoko:
1. Ndege kuenda kuŞanlıurfa kana Gaziantep:
- Nhandare dzendege dziri pedyo iŞanlıurfa (approx. 45 km) neGaziantep (approx. 160 km). Kubva ipapo unogona kuenderera mberi nerwendo rwako nebhazi kana taxi.
2. Mabhazi akabatana:
- Kune akajairwa mabhazi masevhisi kuenda kuŞanlıurfa kubva kumaguta mazhinji makuru muTurkey. Kubva Şanlıurfa unogona kutora bhazi reko kana tekisi kuenda kumatongo.
3. NeMota:
- Kana iwe uchida kuve wakasununguka, unogona kuhaya mota wozvityaira wega kuGöbekli Tepe. Migwagwa yakanyatso kunyorwa uye dhiraivha inopa inoshamisa maonero enzvimbo yeAnatolian.
4. Rwendo Rwakarongwa:
- Vazhinji vanoshanya muŞanlıurfa nenzvimbo yakatenderedza vanopa nzendo dzezuva kuenda kuGöbekli Tepe. Izvi zvinowanzobatanidza kushanya kune dzimwe nzvimbo dzenhoroondo uye inzira isina kunetseka yekuongorora nzvimbo.
Mazano erwendo rusina dambudziko:
- Tsvagiridzo: Tarisa nguva dzekusimuka uye kuwanikwa pachine nguva, kunyanya mumwaka wakaderera.
- Tanga nekukurumidza: Inogona kupisa zvakanyanya, kunyanya muzhizha. Tanga mangwanani kuti utore mukana wemaawa emangwanani anotonhorera.
- Uya nemvura: Ungave uri kutyaira kana kutyaira, ita shuwa kuti une mvura yakakwana sezvo paine nzvimbo shoma panzvimbo.
Nekutevera matipi aya, unogona kuve nechokwadi chekuti rwendo rwako kuenda kuGobekli Tepe haruna kuchengetedzeka chete asiwo kunonakidza. Gadzirira rwendo rwunokutora kwete kwete chete nzvimbo asiwo kwenguva pfupi muzvikamu zvakadzika zvenhoroondo yevanhu. Rongedza zvinhu zvako uye gadzirira rwendo rwausingazokanganwi nekukurumidza!
Mhedziso: Nei Göbekli Tepe iri nzvimbo isingakanganwiki yekufambisa
Göbekli Tepe haisi nzvimbo chete; ndiko kusangana nemavambo enhorondo yedu. Pano iwe unogona kunzwa aura yenguva dzakapfuura uye unoshamisika kuti madzitateguru edu akavaka sei ichi chiyeuchidzo chinoshamisa. Göbekli Tepe haisi kungomira parwendo rwako - inzvimbo inoshandura maonero ako evanhu uye nhoroondo yavo. Rongedza mabhegi ako, hunza kamera yako uye mweya wako wekuwanikwa uye gadzirira kushanya mukati mehupamhi hwebudiriro yevanhu!
Address: Göbeklitepe, Örencik, 63290, 63050 Haliliye/Şanlıurfa, Türkiye