O le a le mea e tatau ai Tlos i lau lisi malaga?
Tlos, o se tasi o aai sili ona leva ma sili ona manaia Lycian i Turkey, o se nofoaga e manava ai le talafaasolopito. Vaai faalemafaufau i le savali atu i totonu o faatafunaga o loo faamatalaina ai ni tala i le faitau afe o tausaga. Mai tuugamau papa e pei o acropolis e oo atu i le lagi e oo atu i toega o le fale mataaga anamua, o Tlos o se nofoaga o mea ofoofogia anamua.
O le a le tala ia Tlos?
O lo'o nofoia i vaitaimi o Lycian, Roma ma Byzantine, ua lauiloa Tlos i ona tu'ugamau papa, tu'ugamau o leona ma 'olo matagofie i luga o mauga. O lona tulaga taua i luga o le Vanu o Xanthos na avea ai ma sui taua o le Lycian League. O fa'atafunaga o lo'o ta'u mai ai tala e uiga i taua a le au gladiator, o aganu'u anamua ma 'oa natia.
O se faamalama i le taimi ua tuanai o Lycia
O Tlos o se tasi o aai pito i leva ma sili ona taua o le malo Lycian ma toe tepa i tua i se tala faasolopito iloga na amata mai i le 4000 tausaga talu ai. O se tasi lea o aai tetele e ono o Lukia ma sa taʻua o “le aai susulu i luga o le mauga” ona o lona tulaga iloga ma le pupula matagofie.
Fa'ato'a vave ma taua
O le uluai nofoaga i Tlos na amata mai i le 14th seneturi BC. TLM. Sa lauiloa ona o ona pa malosi ma le tulaga lelei, lea sa faia se sao taua i taua a Lycian ma Peresia. O le aai sa taʻutaʻua ma malosi i totonu o le Lycian League, o se faʻataʻitaʻiga muamua o se faʻapotopotoga faʻatemokalasi i aso anamua.
Manuia i aso anamua
Sa faaauau pea ona manuia Tlos i taimi o Roma. Sa olioli le aai i le manuia, e pei ona faamaonia i le tele o tuugamau papa teuteu, fale faafiafia ma fale taele. O tuugamau mataʻina, e aofia ai le tuugamau lauiloa o Bellerophon, o loʻo ola pea e oʻo mai i aso nei ma maua ai le malamalama i le faʻatuatua ma le tusiata a le au Lycians.
Tlos i Byzantine ma Post-Antique Vaitaimi
Ina ua mavae le paʻu o le Emepaea o Roma, na avea Tlos ma vaega o le Emepaea o Byzantine. Na ola le aai mo ni nai seneturi aʻo leʻi faʻagesegese le taua i le taimi o osofaʻiga a Arapi ma mulimuli ane manumalo a Turki. Ae ui i lea, sa nofoia pea seʻia oʻo i le 19 seneturi, ma vaseina lona umi ma le taua.
O su'esu'ega ma su'esu'ega fa'asolopito
O Tlos ua avea nei ma nofoaga taua o suʻesuʻega anamua. O le tele o mea faʻaumatia, e aofia ai le fale tifaga, taʻaloga taʻaloga, necropolis ma le Byzantine basilica, e tosina mai ai tagata atamamai ma tagata tafafao maimoa. O le galuega ma su'esu'ega i Tlos e tele sona sao i le malamalama atili i le aganuu ma le tala faasolopito a Lycian.
Tlos i aso nei: O se measina faaleaganuu ola
O le nofoaga o Tlos ua avea nei ma molimau ola i aganuu anamua ma ofoina atu i tagata asiasi le avanoa e suʻesuʻe loloto ai i le talafaasolopito. O se fa'ata'ita'iga sili o le fa'ata'ita'iga a Lycian ma fuafuaga i le taulaga ma o lo'o fa'atusalia ai se fa'apogai e le mafai ona suia o le malamalama fa'asolopito ma measina fa'aleaganu'u.
I Tlos, tala faʻasolopito ma mea moni, taimi ua tuanaʻi ma le taimi nei e faʻatasi. O tagata asiasi uma e feoai solo i ona auala anamua e mafai ona lagona le siuleo o le talafaasolopito ma avea ma se vaega o se tala umi e mamao mai le faamatalaina i lona iuga.
O le a se mea e mafai ona e maua i Tlos?
- Saili i tuugamau papa: Ta'amilo i tu'ugamau mata'ina o papa Lycian na vaneina i luga o papa tūsa'o.
- O le fale mataaga anamua: Ia maofa i le fale mataaga e teu lelei ma ona fua matagofie.
- O le olo: A'e i luga i le olo ma fiafia i vaaiga ofoofogia i luga o le Vanu o Xanthos.
- Saili ta'ele ma malumalu: Saili i toega o ta'elega a Roma ma le Malumalu o Tlos.
Vaaiga i le aai anamua o Tlos
O Tlos o se aai anamua i Turkey ma e ofoina atu le tele o mea mataʻina ma nofoaga faʻasolopito. O nisi nei o mea sili ona manaia i Tlos:
- O le fale mataaga anamua: O Tlos o lo'o i ai se fale mata'ina Roma na fausia i luga o le mauga. E ofoina atu vaaiga matagofie o le eria lata ane ma o se nofoaga e fai ai konaseti ma faafiafiaga.
- Acropolis o Tlos: I luga o se mauga i luga aʻe o le aai o loʻo i ai toega o le Acropolis o Tlos. E mafai ona e suʻesuʻeina puipui anamua ma olo ma fiafia i vaaiga matagofie o le vanu.
- Le Tuugamau o Bellerophon: O lenei tuugamau papa mataʻina o se tasi lea o faailo sili ona lauiloa a Tlos ma sa faaigoa i le tala faasolopito o Bellerophon. Ua vaneina i totonu o le papa ma ofoina atu se fausaga matagofie archaeological.
- Sarcophagi: I Tlos o le ae maua ai le tele o sarcophagi anamua ma tuugamau e atagia ai faiga tanu a le itulagi.
- O le pa o le aai: O pa o le aai o Tlos o loʻo faʻasaoina lelei ma faʻaalia le fausaga faʻasolopito o le puipuiga o le taulaga.
- Vaivai Agalasos: O lenei vaipuna anamua o se fa'ata'ita'iga mata'ina o le fa'atekonolosi o le vai a le 'a'ai ma maua ai se vai malulu.
- Le Taele o Tlos: O lenei fale ta'ele Roma o se fale fa'asolopito manaia e asiasi i ai.
- Necropolises: I le eria o Tlos o loʻo i ai necropolises eseese ma tuugamau ma sarcophagi mai vaitau eseese.
- Le Vaitafe o Tlos: O le vaitafe e ui atu i Tlos e ofoina atu vaaiga matagofie ma avanoa mo tafaoga ma malolo.
- Le natura o Tlos: O le nofoaga lata ane o Tlos e matagofie ma e ofoina atu ala savali ma avanoa mo gaoioiga i fafo i se nofoaga matagofie.
O Tlos e lauiloa e le gata mo ona nofoaga faʻasolopito, ae faʻapea foʻi ma lona tulaga mataʻina mauga ma le avanoa e fiafia ai i le matagofie faʻanatura o le itulagi. O le fefiloi o le aganuu ma le natura ua avea ai Tlos ma se malaga fiafia i Turkey.
Ulufale, taimi tatala, tiketi & maimoaga
E mafai ona e mauaina le saʻo o totogi ulufale, taimi tatala ma faʻamatalaga e uiga i taʻaloga taʻitaʻia i luga o le upega tafaʻilagi aloaia poʻo le Tlos visitor centre. Talu ai e mafai ona suia faʻamatalaga e faʻatatau i le vaitau, e aoga le mauaina o faʻamatalaga sili ona lata mai aʻo leʻi oʻo i lau asiasiga.
Ulufale:
- Tau ulufale: Ole totogi ole ulufale ile Tlos e mafai ona fesuisuiai ma e fautuaina e siaki tau o loʻo i ai nei ile luga ole laiga poʻo faʻatasi ai ma tagata taʻavale i le lotoifale. E masani ona maua fa'aitiitiga mo tamaiti, tamaiti a'oga ma tagata matutua.
- Fa'atauga tiketi: E masani ona fa'atau sa'o tiketi i le faitoto'a o le nofoaga. I le vaitau maualuga poʻo mea faʻapitoa, e fautuaina le tusi muamua e aloese ai mai taimi faʻatali.
Tatalaina o taimi:
- Taimi o le tau mafanafana: I masina o le tau mafanafana, e masani lava ona tatala le nofoaga mai le vaveao seia oo i le leva o le aoauli po o le afiafi.
- Taimi o le tau malulu: E mafai ona fa'apu'upu'u itula tatala i masina malulu. Ose manatu lelei lava le siaki sa'o taimi tatala a'o le'i asiasi.
Taiala:
- Ta'amilosaga tumaoti: O le tele o ofisa femalagaa'i fa'apitonu'u ma ta'iala tuto'atasi e ofoina atu ta'amilosaga fa'apitoa. O nei mea e masani ona faʻapitoa ma e mafai ona tuʻuina atu faʻamatalaga auiliili ma avanoa i vaega e le masani ai o le saite.
- Ta'amilosaga a vaega: O taʻaloga a vaega o se filifiliga sili atu ona taugofie ma ofoina atu le avanoa e faʻasoa ai le malamalama ma isi tagata faimalaga. E masani ona maua i taimi faatulagaina.
- Ta'amilosaga ta'iala a le tagata lava ia: Mo tagata asiasi e manaʻo e suʻesuʻe na o latou faʻaumatia, e mafai ona asiasi i Tlos e aunoa ma se taʻiala. O faʻamatalaga faʻamatalaga ma faʻailoga i luga o le saite e maua ai se malamalamaaga taua.
Fautuaga aoga mo lau asiasiga
- Taimi sili e asiasi ai: O le vaveao po o le leva o le aoauli e lelei e aloese ai mai le motu o tagata ma faʻaogaina le malamalama malu mo ata.
- Laei ma seevae: O seevae faʻalelei e tatau ona e le tutusa le laufanua. Ia manatua foi le puipuiga o le la ma le vai, aemaise lava i le taumafanafana.
- Ata pue: E fa'atagaina ata mo fa'amoemoega fa'apitoa, ae atonu e mana'omia le fa'atagaga mo pu'ega fa'apisinisi.
Nofoaga aloaia ma faʻamatalaga lata mai
Mo faʻamatalaga sili ona lata mai e uiga i pili ulufale, itula tatala ma asiasiga faʻatulagaina, e fautuaina e faʻafesoʻotaʻi le upega tafaʻilagi aloaia a le aai anamua o Tlos poʻo le pulega o tagata tafafao maimoa. O iina o le ae maua ai foi faʻamatalaga faʻapitoa e uiga i mea tutupu, tapunia le tumau poʻo faʻaaliga faʻapitoa.
Mata'aga i le eria
E tele isi mea mata'ina ma nofoaga e mafai ona e asiasi i ai i le aai anamua o Tlos i Turkey. O nisi nei o latou:
- Saklıkent Gorge: O lo'o i tafatafa o Tlos, o lenei vanu mata'ina e maua ai le avanoa e savalia ai le vai o mauga malulu ma su'esu'e le si'osi'omaga mata'ina.
- Patara: O Patara o se aai anamua ma le tala fa'asolopito e lata ane i Tlos. O iinei o le a e maua ai toega o fale tifaga, ta'ele ma se auala matagofie fa'ato'a. O le matafaga oneone umi o Patara e aoga foi le asiasi.
- Xanthos: O lenei aai anamua, o le UNESCO Heritage Site, e taʻutaʻua mo ona nofoaga faʻasolopito, e aofia ai le Nereid Monument ma le Harpy Monument.
- Letoon: O le Letoon o se nofoaga taua tele a le au Lycians anamua ma o se UNESCO Heritage Site. E mafai ona e asiasi i malumalu ma tusitusiga iinei.
- Yaka Park: O lenei paka fa'anatura e lata ane i Tlos e ofoina atu ala savali, vili vai ma vaita'ele fa'afou e te aau ai.
- Matafaga o Çalış: Çalış Beach i luga o le Aegean Sea e tusa ma le itula le mamao mai Tlos ma o se nofoaga lelei e malolo ai ma fiafia i le sami.
- Babadag: O lenei mauga e lata ane i Ölüdeniz o se parataiso mo tagata fa'apolofesa ma e ofoina atu vaaiga mata'ina o le gataifale.
- Oludeniz: O lenei taulaga i le gataifale e lauiloa mo lona aloalo matagofie ma Belcekız Beach, o se tasi lea o matafaga sili ona matagofie i Turkey.
- Fethiye: O le taulaga o Fethiye ose nofoaga taʻutaʻua turisi ma ofoina faleoloa, faleaiga ma nofoaga faʻasolopito e pei o le Fethiye Museum ma Fethiye Amphitheater.
- Kemer: O lenei nu'u e lata ane i Tlos e lauiloa i lona fausaga fa'aleaganu'u ma le siosiomaga to'afilemu.
O le eria lata ane o Tlos e ofoina atu le tele o mea na tutupu, mai mea tuai ma nofoaga faʻasolopito i le matagofie faʻanatura ma nofoaga faʻaonaponei i matafaga. E mafai ona e su'esu'eina le aganuu ma le tala faasolopito o lenei itulagi o Turkey a'o e fiafia i vaaiga mataina.
Fautuaga mo lau asiasiga i Tlos
- seevae lelei: O fa'atafunaga o lo'o ufitia ai se vaega tele e le tutusa auala.
- Vai ma mea'ai: Ae maise i le taumafanafana, e tatau ona lava le vai ma se mea e 'ai ma oe.
- Mea puʻeata: Aua nei galo e aumai lau meapueata mo vaaiga mata'ina ma fausaga iloga.
- Amata vave: Ina ia aloese mai le vevela o le aoauli, e fautuaina e amata vave i le aso.
Sau iina: E fa'afefea ona e alu i Tlos?
Tlos e tu latalata i le aai o Fethiye itumalo Muğla. E mafai ona e taunu'u i ta'avale, pasi fa'apitonu'u po'o ni asiasiga fa'atulagaina mai Fethiye po'o isi taulaga lata ane. O lo'o iai ala fa'ailo ma avanoa e paka ai ta'avale i tafatafa o le nofoaga.
I le taavale:
- Mai Fethiye: Tlos e tusa ma le 42 kilomita mai Fethiye. O le faigamalaga e tusa ma le itula i luga o le D400 ona sosoo ai lea ma le auala o le atunuu e tau saʻo i Tlos.
- Mai isi itulagi: E mafai foi ona maua Tlos mai isi taulaga tetele ma nofoaga tafafao maimoa. O feso'ota'iga auala lelei ua fa'afaigofie ona fa'afeiloa'i mo malaga i aso.
I le pasi:
- dolmuşes i le lotoifale (ta'avale laiti): O ta'avale laiti e ta'avale masani mai le fale pasi i Fethiye ma isi taulaga lata ane. O nei 'au'aunaga e taugofie ma fa'atele taimi i le aso.
- Faiaoga: Mai aai tetele pei Antalya poʻo Izmir e mafai foi ona e alu i taulaga lata ane e pei o Fethiye poʻo Seydikemer ma mai iina e faʻaauau pea i Tlos.
Ta'amilosaga ta'iala:
- Tulaga tusi: O le tele o tagata tafafao maimoa i le itulagi e ofoina atu aso malaga i Tlos. O nei mea e masani ona aofia ai felauaiga, totogi ulufale ma o nisi taimi o se taʻiala.
Fa'amatalaga taua mo lou taunuu mai
- faatautaiga: E fautuaina le fa'aogaina o se fa'afanua fa'aonaponei po'o le GPS app e su'e ai le auala sili, ae maise lava pe afai o lo'o e aveina le ta'avale.
- Paka: O lo'o iai le pakaga i le faitoto'a o Tlos. E mafai ona pisi i le vaitau maualuga, o lea e fautuaina ai le vave taunuu.
- Taimi malaga: Mafaufau i le taimi o femalagaaiga ma le faʻalavelave faʻalavelave, aemaise lava i taimi o aso malolo poʻo faaiuga o vaiaso.
Tlos aafiaga
O le aai anamua o Tlos e ofoina atu e le gata o mea na faaleagaina o talafaasolopito ae faapea foi ma le matagofie o siosiomaga faalenatura. A e taunuu, faʻaalu le taimi e fiafia ai i le vaaiga ma talisapaia le toʻafilemu e mamao ese mai nofoaga tetele o turisi. Faatasi ai ma fuafuaga lelei, o le malaga i Tlos e avea ma vaega o le malaga!
Faaiuga: Aisea e tatau ai ona e asiasi i Tlos?
O Tlos e le gata o se mea ofoofogia faʻasolopito, ae e ofoina atu foʻi ni vaaiga mataʻina ma se mea e le mafaagaloina o le taimi ua tuanaʻi. O se nofoaga lelei mo tagata fiafia i tala faasolopito, tagata faʻatauvaʻa ma soʻo se tasi e manaʻo e faʻatofu i latou lava i le lalolagi lilo o aso anamua. E le gata i lea, o se avanoa sili mo ata mo lau isi Instagram post ma se nofoaga e mafai ona e maua ai mea faʻamanatu uiga ese e pei o faʻataʻitaʻiga lima o mea anamua. Fa'aputu au ato, tusi se fa'alelei fale talimālō ma sauni mo se malaga i aso ua tuanaʻi!
Tuatusi: Tlos Ruins, Tlos Antik Kenti, Yakaköy, Saklıkent Yolu, 48850 Fethiye/Muğla, Türkiye