O le a le mea ua avea ai Troy ma nofoaga fa'apitoa e malaga ai?
O se tasi o nofoaga sili ona lauiloa archaeological i le lalolagi, Troy o se nofoaga e tuʻufaʻatasia tala faʻasolopito, talafaasolopito ma aganuu. E lauiloa mai le Homer's Iliad, e tosina mai ai tagata femalagaaʻi i le sailiga o mea faʻapitoa ma le poto. O faʻatafunaga o Troy, o loʻo i ai i aso nei o Turkey e lata ane i Çanakkale, e ofoina atu se vaaiga i tagata eseese na nonofo iinei i le tele o afe tausaga. Vaai faalemafaufau i le savali atu i laufanua lava e tasi na nonofo ai toa ma atua i tala mataʻutia - o se miti a le Instagram fiafia!
E fa'apefea ona ta'u mai e Troy lana tala mata'utia?
O le tala faasolopito o Troy e lavelave e pei o fa'afanua fa'asolopito o lo'o maua iinei. Talu mai lona suʻesuʻeina muamua e Schliemann i le faaiuga o le 19th seneturi, ua maua e tagata suʻesuʻe suʻesuʻe faʻamaoniga o le itiiti ifo ma le 9 aai eseese na fausia i vaitau eseese, mai le Bronze Age i le Malo o Roma. O vaega ta'itasi e fa'amatala ai tala o taua, fefa'ataua'iga, so'otaga ma le olaga i aso faisoo. O se asiasiga iinei e pei o le toe malaga i tua i le taimi, e mafai ai ona e mulimuli i tulagavae i luga o puipui na puipuia e toa o aso anamua - o se faʻamanatuga taugata mo le faʻavavau.
Troy, lea ua taʻua nei o Hisarlik i Turkey i aso nei, o se nofoaga e faʻafiafiaina i ana tala faʻasolopito ma talafaasolopito moni. O le aai e sili ona lauiloa mo Homer's "Iliad," lea e faamatalaina ai le tala i le Taua a Trojan. Ae i tua atu o talatuu o loʻo taoto ai se talaʻaga mauoa, lavelave lea e oʻo atu i le tele o afe tausaga.
O le mea moni i tua o le talatuu
O su'esu'ega fa'asolopito ua fa'aalia ai e le itiiti ifo ma le 9 nofoaga fa'ato'aga eseese i Troy, na amata mai ile 3000 TLM. i le 500 TA. ua lava. O nei laulau e atagia ai vaitau ma aganuu eseese, mai le amataga o le Bronze Age i le Malo o Roma. E ta'u mai e vaega ta'itasi lana lava tala e uiga i le olaga o Troy, fefa'ataua'iga, taua ma mafutaga ma ona tuaoi.
Le Taua a Trojan
O le itu sili ona taʻutaʻua o Troy o le taua o Trojan War, lea na lauiloa i le lalolagi e ala i le tala a Homer. O le taua lea na tupu i le senituri lona 13 po o le 12 T.L.M. fai mai na tupu, na mafua ona o le ave faamalosi o le Spartan Queen Helena e le Trojan Prince Paris. O le mea lea na mafua ai le sefulu tausaga o le siege taua e aofia ai toa e pei o Achilles, Odysseus ma Hector. Na muta le taua i se togafiti - o le solofanua Trojan lauiloa, lea na mafai ai e tagata Eleni ona ave le aai.
O su'esu'ega fa'anatura
O le talafaasolopito faaonaponei o Troy na amata i le eliina e Heinrich Schliemann i le 1870s, o le na matua talitonu o talatuu sa i ai se fatu o le upumoni. O ana suʻesuʻega ma isi mea na sosoo ai, na faʻaalia ai le tele o vaega o le aai ma faʻaalia ai le tele o mea faʻapitoa e faʻamalamalamaina ai le olaga i le aai anamua. O vaega taʻitasi e faʻaalia ai fausaga eseese, keramika ma mea faʻataʻitaʻi e faʻaalia ai vaitau eseese ma le taua o Troy i le lalolagi anamua.
Troy i aso anamua ma tala faasolopito
I le lalolagi anamua, o Troy o se faailoga o le tauiviga i le va o Sasaʻe ma Sisifo, i le va o Eleni ma tagata ese, ma o se faailoga o le hubris o le tagata ma le fesoasoani faalelagi. O tala o loʻo siomia ai Troy ua toe faʻamatalaina ma toe faʻamatalaina e tusisolo ma tusitala i le tele o seneturi. O Troy e avea o se tala lapatai mo le pa'u o malo tetele ma o se faailoga e faavavau o le moomoo o le tagata mo le lauiloa, mamalu ma le tino ola pea.
O le tala ia Troy o se fa'afefiloi matagofie o tala fa'asolopito ma mea moni, o musumusuga fa'asolo ma su'esu'ega su'esu'e. O loʻo tumau pea se tasi o tala sili a tagata soifua ma faʻaauau pea ona tosina mai tagata asiasi ma tagata suʻesuʻe mai le salafa o le lalolagi o loʻo fia iloa ana mealilo ma faʻasoa ana tala.
O le a se mea e mafai ona e faia i Troy?
E tele mea e maua i Troy: mai puipui ma faitotoʻa taʻutaʻua i toega o malumalu matagofie ma fale. Asiasi i le Trojan Horse, o se toe fausiaina e faamanatu ai le siege lauiloa. O le falemata'aga lata ane e ofoina mai ai fa'amatalaga mata'ina ma maua mai le eria. Mo tagata faʻatauvaʻa, o loʻo i ai taʻaloga taʻitaʻia e aumaia mea lilo ma tala faʻasolopito o Troy i le olaga. Ma o le mea moni, aua nei galo e fiafia i vaaiga faʻapitoa, lelei mo le isi faʻafouga Instagram.
Vaaiga i Troy
Troy, lea e lauiloa foi o Troy anamua, o se nofoaga faasolopito i Turkey ma se talafaasolopito mauoa ma le tele o mea faatosina. O nisi nei o vaaiga iloga i Troy:
- Pa puipui o Trojan: O pa malolosi o le aai o Troy o se faaaʻoaʻoga mataʻina o puipuiga anamua. Na latou siʻosiʻomia le aai ma faia se sao taua i tala faʻasolopito o le Taua a Trojan.
- O le Talita a Achilles: Ose su'esu'ega su'esu'e e matua taua tele. O le Talita o Achilles na maua i Troy ma o se molimau i le sootaga i le va o tala faasolopito ma toega o mea anamua.
- Le Fa'atafunaina o Troy: O toega o le aai anamua o Troy e aofia ai se vaega tele ma e aofia ai malumalu, fale, taele ma isi fausaga. O se savaliga i totonu o nei mea faʻaumatia e mafai ai e tagata asiasi ona faatofu i latou lava i aso ua tuanaʻi.
- Le Falemataaga o Troy: O le tele o mea na maua mai i mea anamua mai Troy o loʻo faʻaalia i lenei falemataʻaga. O iinei e mafai ona e faamemelo i mea taua na maua i le taimi o eli ma aoao atili e uiga i le talafaasolopito o le itulagi.
- Le Troy Horse: O se faʻatusa o le solofanua laupapa taʻutaʻua o loʻo faia se sao i le tala faʻasolopito o Taua a Trojan e tu latalata i le aai anamua o Troy. O se avanoa lauiloa ata mo tagata asiasi.
- O le fale mataaga anamua o Troy: O lenei fale mataaga na fausia i luga o mauga o Troy ma ofoina atu vaaiga mataʻina o le eria lata ane. Sa fa'aaogaina mo fa'afiafiaga ma fonotaga.
- Le Faitotoa Scaean: O lenei faitotoʻa mataʻina o le aai o se tasi lea o faitotoʻa tele i le aai anamua ma o se vaega taua o le nofoaga o mea anamua o Troy.
- O Tuugamau o Troy: O loʻo i ai tuʻugamau eseese ma necropolises i Troy e faʻaalia ai faiga tanu o le taimi.
- Le Vaitafe o Skamander: O le Vaitafe o Skamander, e taʻua foi o Xanthos, e tafe latalata ane i Troy ma e iai sona sao i le Homer's Iliad. E maua ai se vaaiga matagofie mo tagata asiasi.
- O le Odeon anamua: O lenei tama'i fale mataaga sa fa'aogaina mo fa'afiafiaga fa'amusika ma tusitusiga ma fa'aalia ai le taua fa'aleaganu'u o le taulaga.
O lea la, o le aai anamua o Troy e ofoina atu le tamaoaiga o tala faasolopito ma tala fa'asolopito e su'esu'eina. O se nofoaga e fa'afiafiaina mo tagata fiafia i tala fa'asolopito ma e fiafia i tala fa'asolopito anamua.
Ulufale, taimi tatala, tiketi & tafaoga: O fea e te maua ai faʻamatalaga?
A asiasi atu i Troy, o faʻamatalaga lata mai e uiga i pili ulufale, taimi tatala ma taʻaloga taʻitaʻia e manaʻomia. E mafai ona e mauaina lenei faʻamatalaga i luga o le upega tafaʻilagi aloaia a le Troy Museum poʻo le Turkish Ministry of Culture and Tourism. Faamolemole ia matau o tau o le ulufale e mafai ona suia, o lea e fautuaina ai le siakiina o faʻamatalaga lata mai aʻo leʻi oʻo i lau asiasiga. E masani ona avanoa ta'amilosaga fa'ata'ita'i ma e mafai fo'i ona tusi i luga o le saite pe fa'atulaga muamua e ala i kamupani fa'apitoa e tu'uina atu ta'aloga. O nei taʻaloga taʻitaʻia e mafai ona maua ai se malamalamaaga loloto i le tala faasolopito ma tala faʻasolopito o Troy ma e sili ona fautuaina mo i latou e fia aʻoaʻo atili e uiga i lenei nofoaga mataʻina.
Mata'aga i le eria
O le eria o Troy i Turkey e ofoina atu le tele o isi vaaiga ma nofoaga manaia e tatau ona asiasi i ai. O nisi nei o mea iloga e latalata i Troy:
- Canakkale Archaeological Museum: O loʻo i totonu o le taulaga o Çanakkale, o lenei falemataʻaga o loʻo iai se faʻaputuga mataʻina o suʻesuʻega anamua mai le itulagi, e aofia ai mea taua mai Troy ma isi nofoaga anamua.
- Le Dardanelles: O Dardanelles o le va'aiga lea e vavae'ese ai Europa mai Asia, ma latou te faia se sao taua i le talafaasolopito o le itulagi. O loʻo i ai vaʻa e ave ai tagata asiasi mai Çanakkale i Eceabat ma le Gallipoli Peninsula e ala i le Dardanelles.
- Gallipoli Peninsula: O le Gallipoli Peninsula e lauiloa mo taua o le Taua Muamua a le Lalolagi ma o se nofoaga taua faʻasolopito. O iinei e mafai ai e tagata asiasi ona matamata i faʻamanatuga ma fanuatanu faʻapitoa mo tagata paʻu.
- Aso Anamua: O Asos, o se aai anamua na faavaeina e tagata Eleni, e lē mamao mai Troy. O fa'atafunaga o Assos e maua ai fa'amatalaga i tala fa'asolopito ma aganuu Eleni.
- Bozcaada: O lenei motu matagofie e latalata i Çanakkale e lauiloa mo lona taulaga tuai, tovine ma matafaga. O se nofoaga lauiloa mo i latou o loʻo sailia le malolo ma le fiafia i le uaina.
- Truva Plajı (Troy Beach): E lata ane i Troy, o lenei matafaga matagofie o se nofoaga lelei e malolo ai ma fiafia i vaaiga o le Aegean Sea.
- Malo o Kilitbahir: O lenei olo i le itu i sisifo o le Dardanelles na fausia i le taimi o le Malo o Ottoman ma ofoina atu vaaiga mataʻina o le saʻo.
- Bozcaada-Kalesi (Bozcaada Castle): O lenei maota i luga o le motu o Bozcaada o se faʻailoga faʻasolopito ma o se nofoaga lelei e faamemelo ai i vaaiga o le motu.
- Troya National Park: O lenei paka a le atunuʻu e vaʻaia le eria o Troy ma ofoina atu auala sopo e ave ai tagata asiasi i mea na faaleagaina anamua.
- Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı (Gallipoli Peninsula Historical Paka National): O lenei paka a le atunuʻu e aofia ai faʻamanatuga ma malae o taua o le tauvaga a Gallipoli i le taimi o le Taua Muamua a le Lalolagi. O iinei e mafai ai e tagata asiasi ona suʻesuʻeina le talaʻaga ma le natura o le itulagi.
O le eria o Troy e tamaoaiga i tala fa'asolopito ma ofoina atu le tele o gaioiga ma vaaiga mo tagata asiasi mai mea uma e fiafia i ai. Mai fa'atafunaga anamua i malae taua ma motu matagofie, e tele mea e su'esu'eina iinei.
O a ni fautuaga e tatau ona e manatua pe a asiasi atu i Troy?
- Fai seevae fa'alelei e su'esu'e ai mea fa'aleagaina.
- Aumai vai ma puipui o le la, aemaise lava i masina o le taumafanafana.
- Ia lava se taimi e asiasi ai i le nofoaga ma le falemataaga.
- Faʻaaloalo i mea faʻaumatia ma aua neʻi tuʻuina se mea.
- Faitau muamua le tala mo se malamalamaaga loloto.
- Filifili se tasi e lata ane fale talimālōe su'esu'e tele le itulagi.
Taunuu i Troy
Troy o loʻo i le itu i matu sisifo o Turkey, latalata i le taulaga o Çanakkale. E eseese auala e o'o ai iina:
- I le taavale: Mai İstanbul, İzmir poʻo isi 'aʻai tetele i Turkey, e mafai ona oʻo atu i Troy e ala i auala lelei. O le tietiega e ofoina atu vaaiga matagofie ma le saolotoga e taofi ma suʻesuʻe i luga o le ala.
- I le pasi: O loʻo i ai auaunaga masani pasi mai le tele o taulaga a Turki i Çanakkale. Mai iina e mafai ona e ave pasi faʻapitonuʻu poʻo taxis e oʻo atu ai i le nofoaga faʻasolopito o Troy. O pasi i Turkey e faʻalelei ma maua ai se auala faigofie e alu ai i le nofoaga eli.
- Fa'atasi ai ma asiasiga fa'atulagaina: O le tele o tagata tafafao maimoa e ofoina atu ni tafaoga i aso poʻo ni malaga umi atu i Troy, e masani ona faʻatasi ma isi nofoaga faʻasolopito i le itulagi. O nei tafaoga o se filifiliga faigofie aua e aofia ai felauaiga, totogi ulufale, ma o nisi taimi e oʻo lava i taʻaloga taʻitaʻia.
Po o le a lava le auala o felauaiga e te filifilia, e fautuaina le alu i Troy i le vaveao e aloese ai mai le vevela ma le motu o tagata, aemaise lava i masina o le taumafanafana. Ia mautinoa e lava le taimi e te malaga ai ma nofo ina ia maua le mea sili mai lau asiasiga.
Faaiuga: Aisea e tatau ai ona i ai Troy i lau lisi malaga?
O Troy o se nofoaga e fiafia i ai tagata faimalaga uma i lona talafaasolopito loloto ma faʻaumatiaga mataʻina. O le avanoa e tu ai i se nofoaga sa avea ma totonugalemu o tala mataʻutia o se aafiaga tulaga ese. E le gata ina maua ai se faamalama i le lalolagi anamua, ae o se avanoa foi e fesootai ai ma le taimi ua tuanai ma maua ai musumusuga mo femalagaaiga i le lumanai. Pe o se vaega o se malaga atoa a Turkey pe o se taunuuga tuuto mo tala faasolopito ma suʻesuʻega faʻasolosolo, o loʻo valaʻau Troy - ma e folafola mai o se malaga e te le faʻagaloina!
Tuatusi: Troya Antik Kenti, Aai Anamua o Troy, Truva altı sokak, 17100 Tevfikiye/Merkez/Çanakkale, Türkiye