Aisea e tatau ai ona e asiasi i Fener ma Balat i Istanbul?
Fener ma Balat, lua itumalo iloga i Istanbul's Golden Horn, e lauiloa mo o latou fale felanulanuaʻi, tamaoaiga talafaasolopito ma aganuu masani. O nei itumalo e ofoina atu se aafiaga tulaga ese mai le ala taʻavale ma maua ai se lagona moni mo Istanbul tuai. Faatasi ai ma o latou auala vaapiapi, fale anamua, falesa, sunako ma tamai faleaiga, Fener ma Balat ofo atu se fefiloi matagofie o talafaasolopito, aganuu ma olaga i aso faisoo.
O a Fener ma Palat?
Fener ma Balat o ni pitonu'u lata ane e lua ua leva ona avea ma fale o fa'alapotopotoga eseese ma fa'alelotu. Fener o le totonugalemu o le olaga Eleni Orthodox i Istanbul, a o Palata sa nofo i se nuu taua o Iutaia.
- Fener: E lauiloa mo le Ecumenical Patriarchate o Constantinople ma ona fale mataʻina faʻasolopito.
- Palata: E iloga i ona fale felanulanuaʻi ma auala vaapiapi, ua ofoina atu ai e Palata se talafaasolopito mauoa faaIutaia ma le tele o sunako.
O le a se mea e mafai ona e maua i Fener ma Balat?
- Fa'ata'ita'iga ma faatufugaga auala: O pitonu'u e ta'uta'ua mo o latou fale felanulanua'i ma faatufugaga auala e fiafia i ai tagata e fiafia i ata pue.
- Va'aiga fa'asolopito: Asiasi i nofoaga taua faasolopito e pei o le Ecumenical Patriarchate, Chora Church (Kariye Museum), ma sunako eseese.
- Fale'ai ma faleoloa i le lotoifale: Su'esu'e le tele o tama'i fale'aiga, faleoloa tuai ma fale ata e fa'aopoopo i le matagofie o nei pitonu'u.
Tala'aga o Fener i Istanbul
Fener o se itumalo iloga i le itu Europa o Istanbul e umi ma mauoa talafaasolopito. O nisi nei o mea taua fa'asolopito ma vaega o le talafaasolopito o Fener:
- Byzantine Constantinople: I aso anamua ma le vaitaimi o Byzantine, o Fener o se itumalo taua o Constantinople (Istanbul i aso nei). O le totonugalemu lea o le nuu o Eleni Byzantine ma sa i ai le tele o falesa ma monasteries.
- Kolisi o Phanar Greek: Faʻavae i le 1454, Phanar Greek College (Fener Rum Lisesi) o se tasi o aʻoga tuai i Istanbul. Sa faia se sao taua i le talafaasolopito faaleaoaoga a le aai ma maua ai tamaiti aoga mai aganuu eseese.
- Peteriaka Ekumene o Constantinople: O Fener foi o le nofoa o le Ecumenical Patriarchate o Constantinople, o le pule sili ona maualuga i le lotu Orthodox. O le Peteriaka Cathedral o Constantinople (Aya Yorgi Kilisesi) o se nofoaga taua mo Kerisiano Orthodox i le lalolagi atoa.
- manumalo o Ottoman: Ina ua uma le faatoilaloina e Ottoman o Constantinople i le 1453, na tumau pea Fener o se nofoaga taua mo le aulotu Kerisiano Orthodox. Na suia le faitau aofaʻi i le tele o seneturi, ae na tumau pea le taua faʻalelotu.
- Talatuu Fa'ata'oto: Fener e lauiloa mo ona fale laupapa fa'asolopito fa'asolopito ma falesa Eleni. O le fausaga o lenei pitonuu e atagia mai ai le eseese o aganuu ma tapuaiga sa nonofo ai iinei i le tele o seneturi.
- Nuu Iutaia: Sa iai foʻi le nuu o Fener i tagata Iutaia, ma e iai foʻi sunako iloga i lenā vaipanoa o loo molimau i le talafaasolopito o Iutaia i Istanbul.
- Aganuu eseese: O le tala faasolopito o Fener o loʻo faʻaalia i aganuu eseese ma le ola faʻatasi o faʻalapotopotoga faʻalelotu ma faʻalapotopotoga eseese. O lea ua mamanuina ai le faasinomaga faaleaganuu o le itumalo.
- Toe fa'afouina: I le tele o tausaga talu ai, na maua ai e Fener se toe faʻafouina. Ua avea le itumalo ma nofoaga fa'ale-aganu'u ma fatufatua'i e asiasi uma i ai tagata o le atunu'u ma turisi.
Fener o se nofoaga e iai se tala faasolopito mataʻina ma se meaalofa olaola. O vaaiga faʻasolopito ma aganuu eseese ua avea ai ma nofoaga faʻapitoa i Istanbul, e atagia ai le talaʻaga ma aʻafiaga o vaitau eseese.
Talafaasolopito o Balat i Istanbul
O Balat o se isi itumalo faʻasolopito i le itu Europa o Istanbul o loʻo i ai se talaʻaga manaia. O nisi nei o vaega taua o le tala a Palata:
- vaitaimi o Byzantine: I le vaitaimi o Byzantine, o Palat o se nofoaga autu tau fefaʻatauaʻiga ma o se taulaga pisi i luga o le Golden Horn. O se pitonuu taua foi a Iutaia, o le fale o se nuu tele o Iutaia.
- Nuu Iutaia: O Balat ua leva ona avea ma nofoaga tutotonu o tagata Iutaia i Istanbul. O sunako, aʻoga ma isi faʻalapotopotoga a Iutaia sa iai iinei. O le iai o tagata Iutaia i Palata na amata mai i senituri ua mavae.
- manumalo o Ottoman: Ina ua uma le faatoilaloina e Ottoman o Constantinople i le 1453, sa tumau pea Palat o se itumalo taua. Sa faaauau pea ona nonofo tagata Iutaia i lea vaipanoa ma saosaolaumea i le eseese o aganuu.
- Kerisiano Orthodox: I le faaopoopo atu i le nuu o Iutaia, sa nonofo foi Kerisiano Orthodox i Palata. O le itulagi o loʻo i ai falesa iloga ma faʻalapotopotoga a le Greek Orthodox.
- Talatuu Fa'ata'oto: Ua lauiloa Palat mo ona fale laupapa iloga ma fausaga felanulanuai. O auala vaapiapi ma fale puipui lelei e maua ai e le itumalo se lalelei tulaga ese.
- Aganuu eseese: O le talafaasolopito o Palata o se tasi o aganuu eseese, ona o vaega eseese o lotu ma ituaiga sa nonofo ai iinei i le tele o seneturi. Ua fesoasoani lea i le eseesega o aganuu ma measina o le eria.
- Toe fa'afouina: I tausaga talu ai nei, na maua ai e Balat se toe faʻafouina, avea ma nofoaga faʻaleaganuʻu faʻatasi ai ma fale faʻataʻitaʻiga, faleʻaiga ma faʻavae fatufatuga.
O Balat o se nofoaga e atagia ai le tala faasolopito ma aganuu eseese o Istanbul. O le pitonu'u e lauiloa i lona siosiomaga matagofie, fale fa'asolopito ma le olaola lautele. O se savaliga i auala vaapiapi o Palat e maua ai le avanoa e iloa ai le tala faasolopito ma aafiaga o aso ua mavae.
Vaaiga i Fener ma Palat
Fener ma Balat o pitonuu i Istanbul ua lauiloa mo o latou tala faasolopito ma aganuu eseese. O nisi nei o vaaiga ma nofoaga e mafai ona e asiasi i ai i Fener ma Balat:
- Kolisi o Phanar Greek (Fener Rum Lisese): O lenei aoga maualuga iloga na faavaeina i le 1454 ma o se tasi o aʻoaʻoga sili ona leva i Istanbul. O fale o loʻo i totonu o le neoclassical style ma faʻafiafiaina i latou fausaga.
- Peteriaka Ekumene o Constantinople: O le Ecumenical Patriarchate o Constantinople o le nofoa o le Orthodox Christianity ma o se tasi o faʻalapotopotoga faʻalelotu sili ona taua mo Kerisiano Orthodox i le lalolagi atoa. O le Peteriaka Cathedral o Constantinople (Aya Yorgi Kilisesi) o se faʻataʻitaʻiga mataʻina o le fausaga Orthodox.
- Chora Church (Kariye Müzesi): O lenei falesa Byzantine e taʻutaʻua ona o ana mosaics ma frescoes na faʻasaoina lelei o loʻo faʻaalia ai tala o le Tusi Paia ma vaaiga faʻalelotu. O le faatufugaga e manaia.
- Le Faitotoa Auro (Porta Aurea): O se toega lenei o pa o le aai o Byzantine o Constantinople ma o se faʻataʻitaʻiga mataʻina o le fausaga o Byzantine.
- Fale Felanulanuai o Palat: O le savalivali atu i auala vaapiapi o Palat e maua ai le avanoa e faamemelo ai i fale laupapa iloga felanulanua'i e iloga ai le eria.
- Ekalesia Agios Dimitrios: O lenei lotu Orthodox i Balat o se fale faʻasolopito ma se tala faʻasolopito. O se nofoaga taua mo le sosaiete Orthodox i Istanbul.
- Fener Balat pito i tai: O le matafaga o le Golden Horn o se nofoaga lelei e fiafia ai i vaaiga o le vai ma matamata i le vevesi ma le vevesi o tagata o le atunuu.
- Kariye Hammam: O se ta'ele fa'asolopito Turiki e lata ane i le Chora Church ma e ofoina mai ai fa'amatalaga i le aganu'u ta'ele a le Malo o Ottoman.
- Ata o auala: Fener ma Balat ua lauiloa foi mo a latou faatufugaga auala ma galuega fatufatuga. E mafai ona e tau atu i graffiti, mural ma faatufugaga faatufugaga.
- Maketi ma faleoloa i le lotoifale: O itumalo o Fener ma Balat e iai foi maketi ma faleoloa i le lotoifale e mafai ona e faʻatau ai oloa ma mea taulima.
O nei mataaga ma nofoaga e ofoina atu le avanoa e iloa ai le tamaoaiga o tala faasolopito, aganuu eseese ma le matagofie o Fener ma Balat i Istanbul. O le savaliga i totonu o nei pitonu'u e mafai ai ona e iloa le taimi ua tuana'i ma le taimi nei i se auala tulaga ese.
Le Peteriaka Eleni o Fener ma le Ekalesia a St. George
O le Patriarchate Eleni o Constantinople (Istanbul) o loʻo i Fener, o se itumalo iloga i le itu Europa o Istanbul, latalata i le Golden Horn. O le nofoaga tutotonu lea o le lotu Orthodox Christianity ma le nofoa o le Ecumenical Peteriaka o Constantinople, ua lauiloa i le lalolagi atoa o le taʻitaʻi faaleagaga o le Ekalesia Orthodox.
O nisi nei o faʻamatalaga taua e uiga i le Peteriaka Eleni o Fener ma St. George's Church:
- Tala'aga o Peteriaka: O le Patriarchate Eleni o Constantinople o se tasi o peteriaka Kerisiano matua i le lalolagi ma e iai lona talaʻaga na amata mai i le amataga o le vaitaimi o Kerisiano. Na faavaeina i le 4th seneturi ma sa faia se sao taua i le Orthodox Christianity.
- Le Peteriaka: O le Ecumenical Patriarch o Constantinople o le ulu faʻalelotu o le Ekalesia Orthodox ma nofo i le Peteriaka o Fener. O le Peteriaka ei ai sona sao taua i le lalolagi Orthodox ma o se tagata lotu taua.
- St. George's Church: St. George's Church (Aya Yorgi Kilisesi) o le ekalesia autu a le Peteriaka o Fener. O se tasi o falesa tuai i Istanbul ma o se faʻataʻitaʻiga mataʻina o le fausaga a Byzantine. O le falesa o loʻo i ai mea taua faʻalelotu ma galuega taulima.
- Mea na tutupu: O le Peteriaka Eleni o Fener ma St. George's Church o loʻo i ai se sao taua i faʻamanatuga faʻalelotu ma mea e tutupu i Istanbul, aemaise lava i taimi taua o tausamiga ma sauniga a le Orthodox.
- Taua mo Kerisiano Orthodox: O le Patriarchate Eleni o Constantinople e iai sona taua faʻapitoa mo Kerisiano Orthodox ma o se nofoaga o le malaga mo tagata talitonu Orthodox mai le lalolagi atoa.
Afai e te manaʻo e asiasi i le Peteriaka o Fener ma St. George's Church, e tatau ona e siaki muamua taimi tatala ma soʻo se faʻatapulaʻa ona o faʻamanatuga faʻalelotu. Faamolemole ia matau foi o nei nofoaga o nofoaga faalelotu, o lea e tatau ai ona tuuina atu amioga faaaloalo ma laei talafeagai i le taimi o le asiasiga.
Aoga Mumu (Greek Gymnasium Fener, Özel Fener Rum Ortaokulu ve Lisesi)
O le A'oga Mumu, e ta'ua i le gagana Turkish "Özel Fener Rum Ortaokulu ve Lisese", o se a'oga fa'a-Eleni ma le a'oga maualuga i Istanbul, Turkey. O nisi nei o fa'amatalaga e uiga i le Aoga Mumu:
- Tala: O le Aoga Mumu e umi ma iloga lona talafaasolopito. Faʻatūina i le 1454, o se tasi o aʻoaʻoga sili ona leva i Istanbul. O le aʻoga na faʻavaeina e le Greek Orthodox community i Istanbul ma sa iai sona sao taua i aʻoaʻoga ma aganuu a le taulaga i le tele o seneturi.
- Fa'ataina: O fale o le Red School o loʻo i totonu o le neoclassical style ma faʻafiafiaina i latou fausaga. O le fale autu o le aʻoga o se faʻailoga iloga i Fener ma e molimau i le taua faʻasolopito o le aʻoga.
- A'oga: O le Red School e ofoina atu aʻoaʻoga lelei i le gagana Eleni ma e lauiloa mo lona tulaga maualuga tau aʻoaʻoga. E taua tele le a'oga i le fa'atupuina o le gagana Eleni, aganu'u ma tu ma aga.
- Nuu: O le aʻoga e iai se fesoʻotaʻiga vavalalata ma le Greek Orthodox community i Istanbul ma e iai sona sao taua i le faatumauina ma le faʻalauiloaina o aganuu ma faʻasinomaga Eleni i totonu o le taulaga.
- Galuega fa'ale-aganu'u: O le Red School e faʻatulagaina gaoioiga faʻale-aganuʻu, mea tutupu ma tausamiga e fesoasoani i le faʻatamaoaigaina o le olaga faʻaleaganuʻu i Istanbul. O nei fa'alavelave e masani ona tatala mo tagata lautele.
O le Red School e le gata o se faʻalapotopotoga faʻaleaʻoaʻoga, ae o se nofoaga faʻaleaganuʻu ma tala faasolopito taua i Istanbul. O le asiasi atu i le a'oga ma ona si'osi'omaga e mafai ona maua ai se avanoa mata'ina e su'esu'e ai le tala fa'asolopito o le taulaga ma tu ma aganuu eseese. Ae ui i lea, faamolemole ia maitauina e ono iai ni tulafono faʻapitoa poʻo ni tapulaʻa mo le avanoa i lotoa aʻoga, o lea e fautuaina ai e siaki muamua aʻo leʻi asiasi i le Aoga Mumu.
Le Fener Antik Mezat (fa'atautu'i mea tuai)
O le Fener Antik Mezat, poʻo le Antique Auction Place, o se nofoaga i Fener, Istanbul e faʻapitoa i le faʻatau atu o mea tuai ma mea faʻasolopito. O nisi nei o fa'amatalaga e uiga i lenei nofoaga:
- Mea tuai ma faatufugaga: O le Fener Antik Mezat o se nofoaga e faʻatau atu ai mea tuai, galuega o faatufugaga ma mea faʻasolopito. O nei mea e mafai ona avea ma atavali, meafale, mea teuteu, kapeta, tusi tuai ma sili atu.
- Mea tau fa'atautu'i: E masani ona faia fa'atautu'i masani, e tu'uina atu ai i le au aoina ma tagata e fiafia i ata le avanoa e fa'atau ai ni mea fa'apitoa. O nei fa'atautu'i e mafai ona maua ai se avanoa fiafia e fa'atau ai mea e le masani ai ma fa'asolopito.
- Malamalama fa'apitoa: O faʻatautuʻi e masani ona taʻitaʻia e tagata atamamai ma tagata faʻatautuʻi e iai le tomai i mea tuai ma faatufugaga. E mafai ona latou tuʻuina atu faʻamatalaga e uiga i le talafaasolopito ma le taua o mea o loʻo ofoina atu.
- Fa'asalalauga: E masani lava, o fa'atautu'i e fai fa'alaua'itele, o lona uiga e mafai e tagata fiafia ona auai ma tu'u tauofo. Ae ui i lea, e taua le maitauina o nisi faʻatautuʻi atonu e manaʻomia ai le muai resitalaina poʻo le avea ma sui auai.
- Aafiaga faaleaganuu: O le asiasi atu i le Fener Antik Mezat e mafai ona avea ma se aafiaga faʻaleaganuʻu mataʻina, aua e te maua le avanoa e vaʻavaʻai ai ma ono faʻatau mai oa faʻasolopito ma faatufugaga mai aso ua mavae.
Afai e te manaʻo e faʻatau mea tuai poʻo le auai i faʻatau faʻatau, o le Fener Antik Mezat o se nofoaga lelei e amata ai. Faamolemole ia matau, peitaʻi, o le avanoa o faʻatauga faʻatau ma mea o loʻo ofoina atu e ono eseese, o lea e fautuaina ai le suʻesuʻeina o faʻamatalaga e uiga i faʻatauga o loʻo iai nei ma aso muamua pe a e fuafua e asiasi.
Le Ekalesia Orthodox Bulgaria (Iron Church, Aya Istefanos)
O le Bulgarian Orthodox Church, e lauiloa foi o le "Iron Church" poʻo le "Aya Istefanos" i le gagana Turkish, o se lotu tulaga ese ma faʻasolopito i Istanbul, Turkey. O nisi nei o faʻamatalaga e uiga i lenei ekalesia ofoofogia:
- Fa'ataina: O le Bulgarian Orthodox Church e iloga i lona fausaga uiga ese. Na fausia i le seneturi lona 19 mai le u'amea ma vaega uamea, lea na faaigoa ai "Iron Church". O lenei fausaga e tulaga ese i Istanbul ma e ese ai le ekalesia mai isi fale lotu i totonu o le taulaga.
- Tala: O le falesa na fausia i le va o le 1888 ma le 1898 latalata i le Golden Horn. Na faʻatupeina e le Bulgarian community i Istanbul ma avea o se lotu Orthodox mo Bulgarians o loʻo nonofo i le taulaga.
- Avanoa i totonu: O totonu o le falesa ua teuteuina i ata matagofie ma ata faʻalelotu. O le faʻalo ua faʻalelei foi le mamanu. O le falesa o se nofoaga o tatalo ma tapuaiga mo tagata Orthodox.
- Fa'asao: Ona o lona fausaga tulaga ese ma lona taua faasolopito, o le Bulgarian Orthodox Church ua puipuia e avea o se maafaamanatu faaleaganuu. Ua mae'a ona fa'afou ina ia fa'asaoina le fausaga ma fa'asao lona matagofie.
- Fa'asalalauga: E masani ona tatala le falesa mo tagata lautele seʻi vaganā ua faia ni sauniga po o sauniga lotu. E fa'afeiloa'i tagata asiasi e fa'amemelo i le fausaga tulaga ese ma galuega fa'alelotu i totonu o le falesa.
O le Bulgarian Orthodox Church, lea e taʻua foi o le "Iron Church", e le gata o se nofoaga faʻalelotu taua ae o se faʻataʻitaʻiga faʻailoga i Istanbul. O lau asiasiga e maua ai le avanoa e iloa ai le tala faasolopito tulaga ese ma le fausaga o lenei nofoaga. Afai e te fia asiasi i le falesa, ou te fautuaina le siakiina o itula tatala o loʻo i ai nei ina ia mautinoa e mafai ona maua i lau asiasiga.
Ekalesia Sagato Maria (Meryem Ana Kilisesi)
St. Mary's Church, Meryem Ana Kilisesi i le gagana Take, o se ekalesia iloga i Istanbul, Turkey. O nisi nei o faʻamatalaga e uiga i lenei ekalesia:
- Nofoaga: O le Ekalesia a St. Mary e tu i le itumalo o Balat o Istanbul, i le itu Europa o le aai. O Balat o se itumalo fa'asolopito e lauiloa i ona talitonuga eseese ma fale fa'asolopito.
- Tala: O le St. Mary's Church e umi lona talafaasolopito ma o se tasi lea o falesa sili ona leva i Istanbul. Na fausia i le senituri lona 12 i le vaitaimi o Byzantine ma sa avea muamua ma lotu Orthodox Eleni.
- Fa'ataina: O le falesa e iai foliga faufale o le vaitaimi o Byzantine ma e lauiloa mo ana frescoes ma ata. O totonu o le falesa ua matua teuteuina lelei ma atagia ai faatufugaga ma aganuu faalelotu i na vaitaimi.
- Fa'aaogā: I le talafaasolopito atoa, sa faatele ona liua le Ekalesia a St. Mary ma faaaoga mo faamoemoega faalelotu eseese. A o iai, sa avea o se lotu Orthodox Eleni, sosoo ai ma se lotu Katoliko Roma, ma mulimuli ane o se lotu Katoliko Eleni.
- Fa'asao: Sa puipuia le Ekalesia a St. Mary e avea o se maa faamanatu faaleaganuu ona o lona taua faasolopito ma lona fausaga. Ua mae'a ona fa'aleleia le falesa ma fa'asao ai lona matagofie fa'asolopito.
O le Ekalesia a St. Mary e le gata o se fale fa'alelotu taua, ae o se molimau fo'i i le tala fa'asolopito o Istanbul. O lau asiasiga e maua ai le avanoa e su'esu'e ai tu ma aga eseese a le taulaga ma faamemelo i tala faasolopito o faatufugaga. Faamolemole ia matau o taimi tatala ma avanoa i le falesa e mafai ona eseese, o lea e fautuaina ai le siaki muamua mo faʻamatalaga lata mai pe afai e te manaʻo e asiasi i le St. Mary's Church.
Maketi Balat, faleoloa tuai ma faleoloa tuai
O le maketi a Balat ma pitonuu lata ane e ofoina atu se filifiliga manaia o faleoloa tuai ma tuai ma maketi atonu e fiafia i ai tagata aoina ma fiafia i mea faʻasolopito. O nisi nei o nofoaga e mafai ona e su'esu'eina:
- Faleoloa tuai ma tuai i Balat: O Balat lava ia e iai le tele o faleoloa tuai ma tuai e ofoina atu le tele o meaafale tuai, teuteuga, galuega taulima ma mea e aoina. Ose manatu lelei le savalivali i auala vaapiapi ma su'esu'e faleoloa eseese.
- Sahaflar Çarşısı (Pasa o Tusi): Sahaflar Çarşısı latalata i Balat ose tala faasolopito faʻapitoa i tusi faʻaaogaina, tusitusiga anamua ma lomitusi. O iinei e mafai ona e maua ai tusi seasea ma oa tusitusi.
- Feriköy Antikacılar Carşısı: O lenei maketi tuai e lata ane i Balat ua lauiloa mo ana meaafale tuai, porcelain, ipu tioata ma isi mea tuai. Ose nofoaga lelei e su'e ai vaega fa'apitoa.
- Cukurcuma: O Çukurcuma o se itumalo e latalata i Balat e lauiloa mo ana faleoloa tuai ma faleoloa tuai. O iinei e te maua ai le tele o meaafale tuai, galuega taulima ma mea e aoina.
Ae e te leʻi alu e suʻesuʻe ia nofoaga, e fautuaina e siaki taimi ma aso o le vaiaso o loʻo ola ai maketi ma faleoloa. O le tulituliloaina tuai e mafai ona avea ma se mea manaia ma tauia, ma o Istanbul e ofoina atu le tele o avanoa e maua ai oa tulaga ese.
O le Rampe Merdivenli (fa'asitepu) ma fale fa'asolopito o Palat
Merdivenli Ramp, e lauiloa foi o Balat Merdivenli, o se faasitepu iloga i Balat, o se itumalo matagofie i Istanbul. O le faasitepu e faʻafesoʻotaʻi le itumalo o Balat ma le itumalo o Fener ma e le gata ina maua ai se fesoʻotaʻiga faʻapitoa, ae o se mea faʻaleaganuʻu ma faʻataʻitaʻiga. O nisi nei o faʻamatalaga e uiga i le Merdivenli ramp ma fale faʻasolopito o Balat:
- Merdivenli auala: O le Merdivenli ramp o se fa'asitepu ma'a e fa'ato'ilalo ai le tifato i le va o Palat ma Fener. O le faasitepu e taua tele i tala faasolopito ma o se uiga iloga o le eria.
- Fa'ataina: O le faasitepu o loʻo laina i fale faʻasolopito masani o le 19th century architecture i Istanbul. O nei fale e tele fogafale lua ma e iai foliga felanulanuaʻi, faapaologa laupapa ma faʻamatalaga masani.
- Ata ma Su'esu'ega: O le Merdivenli ramp ma fale fa'asolopito lata ane e lauiloa i tagata pueata ma tagata tafafao maimoa aua latou te saunia se ata matagofie mo ata. O se nofoaga lelei e iloa ai le siosiomaga matagofie o Palat.
- Uiga fa'asolopito: O Balat o se itumalo iloga e lauiloa i ona aganuu ma tapuaiga eseese. O iinei e te maua ai lotu Orthodox, sunako ma faletapuai e atagia ai le tala faasolopito o nuu sa nonofo i lenei pitonuu.
- Savali: E mafai ona e faʻaogaina le auala Merdivenli e savali ai i le va o Balat ma Fener ma suʻesuʻe fale faʻasolopito, faleoloa faʻatau ma faleʻaiga mafanafana i le eria.
A e i ai i Istanbul, o se savaliga i luga o le Merdivenli ramp ma totonu o fale faʻasolopito o Balat o se mea aoga. E mafai ona e faamemelo i le fausaga, iloa le aganuu i le lotoifale ma faʻafefe le siosiomaga o lenei pitonuʻu tulaga ese. Aua nei galo e ave lau meapueata e pue ai le matagofie o lenei nofoaga iloga.
Mata'aga i le eria
E iai foʻi isi vaaiga ma nofoaga e tatau ona asiasi i ai i le siʻosiʻomaga o Fener ma Balat. O nisi nei o latou:
- Eyüp Sultan Mosque ma Tuugamau: O le Eyüp Sultan Mosque o se nofoaga fa'alelotu taua i Istanbul ma o se nofoaga tele malaga malaga. O le tuugamau o Eyüp Sultan e mafai ona maua iinei, ma o le faletapuai lava ia e matagofie le fausaga.
- Pierre Loti Hill: O lenei mauga e maua ai vaaiga mataʻina o le Golden Horn ma e faaigoa i le tusitala Farani o Pierre Loti, o le na fiafia i le vaaiga ma tusi e uiga i le eria.
- Laiti: O se falemata'aga avanoa e fa'aalia ai ata laiti o maafaamanatu ta'uta'ua a Turki ma nofoaga fa'asolopito mai le isi itu o Turkey. Ose auala manaia e iloa ai le eseesega o aganuu ma tala faasolopito o le atunuu.
- Eyüp Amusement Park: Ose paka fa'afiafiaga ta'uta'ua e lata ane i Eyüp Sultan Mosque e ofoina atu fa'afiafiaga mo tamaiti ma aiga.
- Feshane Istanbul Culture and Events Center: O mea fa'ale-aganu'u, konaseti ma fa'afiafiaga e faia iinei. O se nofoaga e auai i faʻalavelave faʻapitonuʻu ma faʻafiafiaga.
- Haliç Congress Center: O se nofoaga autu faʻaonaponei i luga o auvai o le Golden Horn e talimalo ai konafesi ma mea na tutupu.
- Rahmi M. Koç Falemataaga: O se falemataaga o felauaiga, alamanuia ma feso'ota'iga fa'atasi ai ma se fa'aputuga mata'ina o ta'avale iloga ma fa'aaliga.
- Eyüp gondola (teleferics): O se ta'avale uaea e sau mai le eria o Eyüp Sultan i luga o Pierre Loti Hill, e ofoina atu vaaiga mata'ina o le taulaga.
O nei fa'afiafiaga fa'ata'amilo i Fener ma Balat e fa'aopoopoina le fa'aleaganu'u ma tala fa'asolopito o itumalo ma ofoina atu le tele o gaioiga ma avanoa su'esu'e mo tagata asiasi.
Mosques, falesa ma sunako i Fener ma Palat
Fener ma Balat o itumalo faʻasolopito i Istanbul o loʻo faʻaalia ai le tele o lotu eseese. O nisi nei o faletapuai iloga, falesa ma sunako i nei pitonuu:
Mosques:
- Yavuz Selim Mosque (Selimiye Camii): O lenei faletapuai na fausia i le 16th seneturi ma o se tasi lea o faletapuai tuai o Ottoman i Istanbul. E maofa i lona fausaga ma lona taua faasolopito.
- Balat Camii: O lenei faletapuai i Balat o se faʻataʻitaʻiga lelei o le fausaga o Ottoman ma e avea o se nofoaga faʻalelotu mo le lotoifale.
Ekalesia:
- Chora Church (Kariye Müzesi): O lenei lotu Byzantine e lauiloa i le lalolagi ona o ana mosaics mataʻina ma frescoes o loʻo faʻaalia ai tala o le Tusi Paia ma vaaiga faʻalelotu. Ose measina taua fa'asolopito ma fa'aleaganu'u.
- Ekalesia Agios Dimitrios: O lenei lotu Orthodox i Balat e umi lona talafaasolopito ma o se nofoaga taua mo le nuu Orthodox i Istanbul.
- Sveti Stefan Bulgarian Ekalesia: O lenei lotu Orthodox o loʻo i ai foi i Balat ma o loʻo tautua i le Bulgarian Orthodox community.
Sunako:
- Ahrida Synagogue: O le Ahrida Synagogue i Balat o se tasi o sunako pito i leva i Istanbul ma e lauiloa mo lona taua faʻasolopito.
- Schneider Synagogue: O lenei sunako na fausia i le 17th seneturi ma o se nofoaga taua mo tagata Iutaia i Istanbul.
- Yanbol Synagogue: O le isi sunako i Palata o le nuu o Iutaia.
O nei nofoaga fa'alelotu e atagia mai ai le 'ese'esega fa'ale-aganu'u ma fa'alotu a Fener ma Palat. E le gata o nofoaga o tatalo, ae faʻapea foʻi ma oa faʻasolopito ma faʻaleaganuʻu e atagia ai le tamaoaiga o tala faʻasolopito o nei pitonuʻu. Afai e te asiasi i nei nofoaga, faamolemole ia faaaloalo i faiga faalelotu ma le le faalauaiteleina o tagata talitonu.
Ulufale, taimi tatala ma taʻaloga taʻitaʻia i Fener ma Balat
Fener ma Balat o itumalo faʻasolopito i Istanbul e lauiloa mo a latou faʻafiafiaga faʻaleaganuʻu ma oa faufale. Totogi ulufale, itula tatala ma avanoa maimoaga e mafai ona eseese i le nofoaga. O nisi nei o mea taua i Fener ma Balat faʻapea foʻi ma nisi faʻamatalaga lautele:
1. Phanar Greek College (Fener Rum Lisesi):
- Ulufale: E le masani ona tatala le aʻoga i tagata lautele seʻi vagana o loʻo i ai se faʻalapotopotoga poʻo se faʻafiafiaga o loʻo faia.
- Taimi tatala: E masani lava e leai ni taimi e tatala ai le a'oga mo tagata asiasi.
- Ta'amilosaga: E mafai ona fa'atulaga ni malaga ta'itasi e ala i le fa'afeso'ota'i muamua o le a'oga.
2. Peteriaka Ekumene o Constantinople:
- Ulufale: O le ulufale atu i le Ekalesia Peteriaka e masani lava ona leai se totogi, ae e fautuaina e siaki muamua le avanoa.
- Itula: E ono fesuisuia'i itula, ose manatu lelei le vili muamua pe siaki i luga ole laiga mo fa'amatalaga fou.
- Taamilosaga: Atonu e iai ni asiasiga e ofoina mai e volenitia po o sui lotu. Saili e uiga i filifiliga i luga ole saite.
3. Chora Church (Kariye Müzesi):
- Ulufale: O le ulufale atu i le Chora Church e masani ona manaʻomia se pili ulufale.
- Itula tatala: E mafai ona fesuisuiai itula tatala, aemaise lava i aso malolo poʻo faʻafouga. Siaki taimi nei a'o le'i asiasi mai.
- Taamilosaga: E masani ona ofoina atu asiasiga i le falesa e faamatala ai le talafaasolopito o frescoes ma mosaics.
4. Mosques ma Sunako i le lotoifale:
- O le tele o faletapuai ma sunako i Fener ma Balat o nofoaga faʻalelotu ma e mafai ona tatala mo tatalo ma faʻalapotopotoga faʻalelotu. E masani lava e le mana'omia le ulufale ma asiasiga se'i vagana o nofoaga fa'asolopito pe fa'aleaganu'u.
5. Ta'amilosaga ta'iala:
- O loʻo i ai taʻaloga taʻavale tumaoti ma taʻiala faʻapitonuʻu o loʻo ofoina atu asiasiga faʻapitoa a Fener ma Balat. O nei tafaoga e mafai ona suʻesuʻe i tala faʻasolopito, fausaga, ma aganuu o le eria. E mafai ona e su'e ma tusi ia asiasiga i luga o le saite po'o le taimi muamua.
Faamolemole ia matau o faamatalaga i pili ulufale, taimi tatala ma tafaoga e mafai ona suia. E fautuaina e siaki muamua faʻamatalaga lata mai ma fai ni faʻaagaga pe a manaʻomia ina ia mautinoa e mafai ona sili atu lou iloa o vaaiga i Fener ma Balat.
Fa'atauga i Fener ma Balat
Fener ma Balat o itumalo faʻasolopito i Istanbul e lauiloa mo a latou auala matagofie, fale felanulanuaʻi ma tamaoaiga faʻaleaganuʻu. E ui lava e le o faʻatauaina o latou faʻatauga, ae o loʻo ofoina mai pea ni avanoa faʻatauga manaia mo tagata asiasi e suʻe ni mea faʻamanatu uiga ese ma mea taulima. O nisi nei o nofoaga ma mea e mafai ona e mauaina a'o fa'atau i Fener ma Balat:
- Faleoloa tuai: E tele faleoloa tuai i Fener ma Balat e mafai ona e su'esu'e ai meaafale tuai, teuteuga tuai, galuega o faatufugaga ma isi mea tuai. O lo'o iai le tala fa'asolopito o le eria ma o lo'o atagia mai i mea tuai o lo'o maua iinei.
- Faletusi: E mafai fo'i ona e asiasi atu i fale fa'ata'ita'i i Fener ma Balat lea e fa'aalia ai e tufuga Turiki fa'aonapo nei a latou galuega. Ose avanoa lelei lea e su'esu'e ai ata fa'alotoifale ma ono fa'atau mai ai se fa'ata'ita'iga e fai ma fa'amanatu.
- Fa'amanatuga lima: O nisi faleoloa i totonu o le eria e faʻatau atu mea faʻamanatu ma mea taulima, e aofia ai sima, mea teuteu, ie ma fafie. O nei mea e masani ona tulaga ese ma faʻatusalia measina foafoa o le eria.
- Faletusi fa'alua: Afai o oe o se tagata e fiafia i tusi, e mafai ona e mauaina faletusi lona lua i Fener ma Balat e ofoina atu se filifiliga o tusi i gagana eseese ma ituaiga.
- Mea'ai fa'apitonu'u: I auala vaapiapi o Balat o le ae maua ai faleoloa laiti e mafai ona e faʻatau ai meaʻai i le lotoifale ma mea faʻapitoa a Turkish. Ose avanoa lelei lea e ave ai ni mea'ai fa'apitonu'u ile fale ma oe.
- Flea maketi ma maketi: O lo'o iai fa'atauva'a fa'atauva'a ma fa'atauva'a i le eria e mafai ona e su'e ai fa'atauga ma mea tau tuai. Siaki faʻasalalauga faʻapitonuʻu pe fesili i tagata o le lotoifale e uiga i mea na tutupu.
- Fale a'oa'oga sima: O lo'o iai ni a'oa'oga sima i Fener ma Balat e mafai ona e fa'atau ai sima fa'a Turki. E masani fo'i ona e auai i mafutaga faaleaoaoga e fai ai au lava fasi sima.
Fener ma Balat atonu e le o au faʻatauga masani, ae latou te ofoina atu se faʻatauga tulaga ese ma le taulai atu i faatufugaga, aganuu ma galuega taulima. Ose avanoa sili foi e fiafia ai i le siosiomaga iloga o nei pitonuʻu aʻo suʻe ni faʻamanatuga faʻapitoa.
Fautuaga mo le asiasi atu ia Fener ma Balat
- Taimi sili e asiasi ai: E sili le asiasi i pitonuu i le vaiaso e aloese ai mai le tumutumu o le faaiuga o le vaiaso.
- seevae lelei: O auala e mafai ona tifato ma le laugatasi, o lea e fautuaina ai seevae lelei.
- Aganu'u ma'ale'ale: Manatua o Fener ma Balat o nofoaga faʻalelotu iloga faʻasolopito. E taua le fa'aaloalo i tu ma aga a le atunu'u.
Taumafa i Fener ma Palat
Fener ma Balat i Istanbul e lauiloa e le gata mo a latou vaaiga faʻasolopito, ae faʻapea foʻi mo a latou meaʻai masani a Turkish. O nisi nei o fautuaga mo faleaiga ma meaʻai e mafai ona e fiafia i ai i lenei vaega:
- Mezze ma i'a: Talu ai o Fener ma Balat o loʻo i luga o auvai o le Golden Horn, o le ae mauaina le tele o faleaiga iinei o loʻo tuʻuina atu iʻa fou ma mezze suamalie (amata). Fa'ata'ita'i mea'ai e pei o si'a tunu (levrek), anchovies falai (hamsi tava) ma le tarama, o le lo'u i'a.
- Mousaka: O Musakka o se mea'ai suamalie e faia i laulau o isalaelu, pateta, aano o manufasi ma se sosi tamato. E masani ona tu'uina atu i le sosi yogurt ma o se mea'ai fa'amafanafana a Turkish.
- Lokum: I ala o Fener ma Balat e mafai ona e faʻatau Lokum, Turkish jelly poʻo Rahat Lokum, Turkish fiafia. O mea'ai suamalie ia e maua i le tele o tofo e aofia ai vai rosa, pistachio ma moli.
- Simite: Fa'ata'ita'i le simit, ose fa'amama mama, sausau sesame e masani ona ta'ua o le Turkish baguette. O se mea'ai lauiloa ma e mafai ona fa'atasi ma sisi po'o olive.
- Umea: O le Kumpir o se pateta tao tao mea e faʻapipiʻiina i meaʻai eseese e pei o sisi, fualaau faisua, olive, sosisi ma sosi. O se mea'ai suamalie ma fa'amalieina i auala.
- lauti Turkish: I totonu o potu lauti laiti i Fener ma Balat e mafai ona e fiafia i le lauti Turkish, lea e masani ona tautua i tamai tioata. Ose auala lelei e malolo ai ma fiafia i le siosiomaga.
- Mea'ai auala: I luga o magaala o Fener ma Balat e te maua ai le tele o faleoloa ma faleoloa o loʻo ofoina atu meaʻai fou e pei o le doner kebab, lahmacun (Pisisa Turkish) ma le kuzu tandır (tamai mamoe tunu).
- Baklava ma suamalie: Fa'ai'u lau 'aiga i se suamalie suamalie e pei o le baklava, o se paluga falai ma nati ma le sua, pe fa'ata'ita'i isi suamalie Turkish e pei o le sütlaç (pudding araisa) ma le lokma (polo paluga falai ma le sua).
Fener ma Balat ofo atu se poto masani tau kuka faatasi ai ma se fefiloi o ipu Turkish masani ma mea faapitoa i le lotoifale. O le eria e lelei atoatoa mo le fiafia i meaʻai Turkish moni aʻo faʻaalia le siosiomaga faʻasolopito o pitonuʻu.
Le po i Fener ma Balat
Fener ma Balat o pitonuu i Istanbul ua lauiloa mo o latou siosiomaga faʻasolopito ma faʻaleaganuʻu. O le po i nei pitonuu e sili atu le filemu pe a faʻatusatusa i isi nofoaga pisi i Istanbul. Ae ui i lea, ei ai nisi nofoaga mafanafana e mafai ona e asiasi i ai i le afiafi:
- potu lauti i le lotoifale: I Fener ma Balat o loʻo i ai le tele o potu lauti laiti ma faleoloa e mafai ona e fiafia ai i le lauti Turkish poʻo isi mea inu. O se auala toʻafilemu lea e faʻaalu ai le afiafi ma iloa ai le siosiomaga faʻapitonuʻu.
- Fa'atauga auala: I afiafi, e te maua ai le au fa'atau i le alatele ma faleoloa o lo'o ofoina atu ni mea'ai suamalie i auala Turiki e pei o le simit (sesame curls), kumpir (fa'ato'a pateta tao) ma kebabs. E mafai ona e savali i magaala o Fener ma Balat ma faʻataʻitaʻi meaʻai suamalie i le lotoifale.
- Faleaiga laiti: O nisi o faleaiga i le lotoifale o loʻo tuʻuina atu meaʻai Turkish, aemaise lava mezze ma iʻa, i afiafi. E mafai ona e fiafia i se taumafataga fiafia i se tasi o fale'aiga ma su'esu'e mea'ai a le lotoifale.
- Fa'aleaganu'u mea tutupu: E iai taimi e fai ai mea fa'ale-aganu'u i Fener ma Palat, e pei o konaseti, fa'aaliga o ata po'o fa'afiafiaga fa'afiafia. Su'e e uiga i mea tutupu i le taimi nei i le eria e auai i gaoioiga fa'aleaganu'u manaia.
- Savaliga afiafi: O auala vaapiapi ma fale fa'asolopito i Fener ma Palat e matagofie i le va'ai e o'o lava i le afiafi. O se savaliga filemu i pitonu'u i le po e mafai ona avea ma se mea e malolo ai ma fa'afiafia.
Faamolemole ia matau o le olaga i le po i Fener ma Balat e sili atu le filemu pe a faatusatusa i pitonuu e pei o Taksim poʻo Kadıköy. Afai o lo'o e su'eina se olaga e sili atu le fiafia i le po, e mafai ona e malaga i isi vaega o Istanbul e lauiloa mo a latou pa, kalapu ma nofoaga fa'afiafia.
Faletalimalo i Fener ma Palat
Fener ma Balat o itumalo faasolopito i Istanbul atonu e le tele naua faletalimalo pei o isi nofoaga tafafao, ae o loʻo ofoina atu pea se siosiomaga manaia. O nisi nei faletalimalo ma Fale mautotogi latalata Fener ma Palat:
- Le Faletalimalo a Marmara*: Ose fale talimalo matagofie e latalata i Fener ma se siosiomaga moni ma se lotoa. E ofoina atu potu mafanafana ma auaunaga patino.
- Faletalimalo Golden Horn*: O loʻo i luga o auvai o le Golden Horn, o lenei faletalimalo e ofoina atu ni vaaiga matagofie i vai. Ose filifiliga mafanafana ma taugofie e latalata ile Fener ma Balat.
- Faletalimalo Bankerhan*: O se faleoloafale talimālō latalata i Fener ma Palat, o loʻo i totonu o se fale faʻasolopito ua toe faʻaleleia. E ofoina atu potu matagofie ma se siosiomaga tulaga ese.
- Meroddi Galata Maota*: E ui lava e fai si mamao, ae o le tasi lenei e ofoina atu fale talimālō o se nofoaga lelei i le itumalo o Galata o loʻo vaʻaia le Golden Horn. E fa'alelei ma fa'aonaponei le fa'atulagaina.
- Le Faletalimalo Galatasaray*: O se faleoloafale talimālō i le itumalo o Galata, e le mamao mai Feneri ma Palata. E ofoina atu potu matagofie ma se nofoaga sili.
- Mio Suites*: O nei suites e ofoina atu fa'aonaponei Fale mautotogi latalata i Fener ma Palata. O potu fa'ato'a fa'alelei e fa'alelei ma lelei mo se nofo to'afilemu.
- Aso*: O se faletalimalo matagofie e latalata i Galata ma Balat. E ofoina atu potu ta'ito'atasi ma se siosiomaga fa'afeiloa'i.
Faamolemole ia matau o avanoa ma tau e eseese faletalimalo e mafai ona eseese e fuafua i le vaitau. E fautuaina le tusi muamua ma siaki iloiloga ma faʻamatalaga o loʻo i ai nei e suʻe ai nofoaga sili ona lelei mo ou manaʻoga.
Taunuu i Fener ma Palat
Fener ma Balat, lua pitonu'u mauoa fa'asolopito i Istanbul's Golden Horn, e mafai ona maua ma ofoina atu se malaga moni i tua o le taulaga. O nisi nei o auala e mafai ona e alu ai iina:
Ma femalagaaiga lautele
- Busi: Ole tele o laina pasi e tafe mai nofoaga eseese i Istanbul i Fener ma Balat. O pasi e pei ole 99A, 44B, 36CE ma le 399B e maua ai feso'ota'iga lelei. O taofi pasi "Fener" ma "Balat" o nofoaga faigofie e amata ai mo le suʻesuʻeina o pitonuʻu.
- Metro ma pasi: O le isi filifiliga o le alu i le metro i le "Vezneciler" station ma mai iina alu i se pasi agai i Fener ma Balat.
Faatasi ai ma le vaa
- Malaga i va'a: O se malaga vaʻa i le Golden Horn o se auala matagofie e oʻo ai iina. O va'a e alu ese e le aunoa mai le "Eminönü" po'o le "Karaköy" ma taula latalata i Fener ma Balat.
I le taavale poʻo le taxi
- Malaga tuusao: E mafai ona e tietie sa'o i Fener ma Balat ile taavale po'o le taxi. E ofo atu ai le fetuutuuna'i ma le fa'aogagofie, ae ia nofouta i le maualuga o le ta'avale ma paka i luga o auala vaapiapi o le pitonu'u.
Fautuaga mo le o'o iina
- Le taunuu vave: Ina ia aloese mai le motu o tagata, e fautuaina e o mai i Fener ma Palat i le vaveao, aemaise lava i faaiuga o vaiaso.
- seevae mafanafana: O auala i Fener ma Palat e mafai ona tifato ma la'au, o lea e fautuaina ai seevae lelei.
- Istanbul faafanua: O se pepa felauaiga lautele e mafai ona toe utaina o se auala faigofie e fealuai ai i le taulaga.
- Fa'aoga polokalame tau fe'avea'i: Fa'aoga polokalame e pei o Google Maps po'o polokalame felauaiga fa'apitonu'u e su'e ai le auala sili ma siaki tulaga o feoaiga i le taimi nei.
- Su'esu'e i vae: Fener ma Balat e sili ona suʻesuʻeina i vae ona o auala e vaapiapi ma tumu i faʻailoga faʻasolopito.
O le oʻo atu i Fener ma Balat e le faʻalavelave faʻafetai i le fesoʻotaʻiga lelei i le felauaiga lautele a Istanbul. O itumalo faʻasolopito e ofoina atu se faʻamalama mataʻina i le taimi ua tuanaʻi o Istanbul ma e lelei mo soʻo se tasi e fiafia i tala faʻasolopito, tusiata ma olaga masani i le taulaga.
iʻuga
O le oʻo atu i Fener ma Balat e le faʻalavelave faʻafetai i le fesoʻotaʻiga lelei i le felauaiga lautele a Istanbul. O itumalo faʻasolopito e ofoina atu se faʻamalama mataʻina i le taimi ua tuanaʻi o Istanbul ma e lelei mo soʻo se tasi e fiafia i tala faʻasolopito, tusiata ma olaga masani i le taulaga.